392 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Hüseyin BİLGİN
391
I. Polonya Anayasa Mahkemesi
Polonya Anayasa Mahkemesi, Polonyanın başkenti Varşovada bu-
lunmaktadır.
Polonya Anayasa Mahkemesi 3’ü avukat olmak üzere 15 üyeden
oluşmaktadır. 15 üyenin tamamı Parlemento tarafından 9 yıllığına se-
çilmektedir. Üyelik süresi sona eren üyeler yeniden seçilememektedir.
Seçilen hakimler siyasi parti üyesi olamazlar ve 9 yıllık görev süresi
sonunda son aldıkları maaşın %70-75 oranında emekli maaşı ile emek-
liye ayrılırlar. Şu anda Anayasa Mahkemesi’nde 11 erkek 4 bayan üye
bulunmaktadır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri hukuk profesörleri, avukatlar ve ha-
kimlerden oluşmaktadır. Avukatlar, Anasaya Mahkemesi üyesi oldu-
ğunda avukatlar listesinden ismi çıkartılır ve avukatlık yapamazlar.
Avukatlar da Anayasa Mahkemesi üyesi olduklarında hakim yetki-
lerine sahip olurlar. Diğer seçilecek hakimlerin de hakim yetkilerine
sahip olması gerekir. Hukuk profesörleri hem Anayasa Mahkemesi
üyesi hem de üniversitede öğretim üyeliği görevine devam edebilirler.
Bu sayede teori ile pratik buluşmaktadır. Üyeleri parlemento salt ço-
ğunlukla yukarıda sayılan (avukat, hakim ve hukuk profesörlerinden)
kaynaklardan istedikleri sayıda seçilebilmektedir.
Anayasa Mahkemesi üyeliği için herhangi bir yaş sınırı bulunma-
maktadır. Ancak bu konudaki çalışmalarda 50-65 arası yaş sınırı düşü-
nülmektedir. Üyelerin seçiminde de herhangi bir kontenjan sınırlama-
sı da bulunmamaktadır. Parlemento tarafından şartları taşıyan herkesi
üye olarak seçebilirler.
Anayasa Mahkremesi üyelerinin tamamının Polonya Parle-
mentosu tarafından seçiliyor olması, Anayasa Mahkemesinin si-
yasi iradenin etkisinde kalabileceği korkularının yaşanmasına yol
açmaktadır. Ancak, Polonya Anayasa Yargısında bu etki en aza
indirgenmeye çalışılmıştır. Anasaya Mahkemesi üyeleri 9 yıllığına
ve bir seferliğine seçilmektedir. Parlementonun çalışma süresi ise 4
yıldır. Üyelerin tamamı aynı dönemde seçilmemekte olup, dönem
dönem bu seçimler yapıldığı için bütün üyelerin aynı anda seçilmesi
söz konusu değildir.