234 / 341
TBB Dergisi 2014 (113)
Gökhan Yaşar DURAN
233
5. ‘Büyük Zararlar Veren Emre İtaatsizlikte Israr’ (AsCK m.89)
AsCK 89’ncu maddesine göre; ‘
Emre itaatsizlik sonucu bir insanın ha-
yatını tehlikeye koyan, memleketin veya bir Askerî birliğin güvenliğini veya
savaş hazırlığını veya eğitimini önemli derecede ihlal eden veya büyük bir za-
rar meydana getiren yahut başkasının malına önemli bir zarar veren asker ki-
şiler, bir seneden on seneye kadar hapis, seferberlikte iki seneden onbeş seneye
kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır’
hükmü yer almaktadır.
AsCK 89’ncu maddesinde açıklanan suçun oluşumu için failin
doğrudan doğruya itaatsizlik teşkil eden fiilinden bir yaralamanın
meydana gelmesi gerekmektedir. Failin bu neticeyi isteyip istememe-
sinin bir önemi bulunmamaktadır.
44
AsCK’nın 89’ncu maddesinde düzenlenen suç “
netice sebebiyle
ağırlaşmış suç”
niteliğinde olup, maddede zararın sınırı ve boyutla-
rı belirtilmemekle birlikte, bunun
“büyük ve önemli bir zarar
” olması
gerekmektedir.
45
Bu suçun oluşabilmesi için, meydana gelen zarar ile
itaatsizlik konusu fiil arasında doğrudan bir illiyet bağı bulunmalı-
dır.
46
44
Özbakan, s.227.
45
‘…J.Er V.G.’nin hayatî tehlike geçirmemekle birlikte 15 gün iş ve güçten kalacak
biçimde yaralanması olgusu, bir insanın hayatının tehlikeye koyulması mahiye-
tinde önemli bir sonuçtur. Öte yandan, keşif ve gözetleme yapmak görevini üst-
lenen 13 kişilik timin 4 elemanının yemek alımı için karakolda olduğu sırada 8
elemanın mayınlı bölgeye girmesi ve ardından vuku bulan yaralanma nedeniyle
bu elemanların yaralıları karakola taşımaları ile pusu mevkiinin kontrolsüz kaldı-
ğı ve bu suretle karakolun güvenliğinin önemli derecede ihlâl edildiği de kuşku-
suz bir biçimde ortaya çıkmış bulunduğundan; sanığın, amiri tarafından verilip
kendisine tebliğ edilmek suretiyle özelleştirilip somut hâle getirilen ve hizmete
ilişkin olduğunda kuşku bulunmayan «mayınlı bölgeye girilmeyeceğine» ilişkin
emrin gereğini hiç yapmadığı, karakol komutan yardımcısı olarak bizzat uygula-
ması gereken hizmetle doğrudan ilgili bu emirlerin gereğini yoğun bir suç kastı
ile hareket ederek yerine getirmediği, gerçekleşen itaatsizlik eylemi ile doğrudan
doğruya nedensellik bağı içinde büyük ve önemli bir zarar oluştuğu ve bu suretle
«büyük zararlar veren emre itaatsizlik» suçunu işlediği sonucuna varılmıştır.’
A
s.Yar. 1D., 23.1.2008 tarih 2008/241-236 EK. (Askerî Yargıtay Dergisi, S.22,Y.2009,
s.147-151)
46
As.Yar.3D., 09.05.2000 tarih 2000/296 – 296 EK; As.Yar.DK., 28.09.2000 tarih
2000/141 – 137 EK. (BAL, Askerî Ceza Kanunu İle İlgili İçtihatlar , s.?’den naklen)