TBB Dergisi 114. Sayı

TBB Dergisi 2014 (114)

Dilaver NİŞANCI

343

6. SONUÇ

Yolsuzluk kavramı, tek bir alanı kapsamaktan öte, disiplinler arası

bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Konunun ekonomik boyut-

larının yanında sosyolojik, hukuki, siyasi ve ahlaki boyutları da söz

konusudur. Yolsuzluk, suç teşkil eden eylemler yönüyle kriminolojik,

genel ahlak ve etik kurallara aykırı davranışlar yönüyle de sosyolojik

bir kavramdır.

Yolsuzluğun ortadan kaldırılması için devletlerin tek başına mü-

cadele etmesi ve bu sorunun üstesinden gelmesi oldukça zordur. Bu

itibarla bir yandan var olan uluslararası örgütler yolsuzlukla mücadele

için çalışırken, diğer yandan yolsuzlukla mücadele için gerek hükü-

metler düzeyinde gerekse sivil toplum düzeyinde küresel veya bölge-

sel oluşumlar meydana getirilmektedir.

Yolsuzlukla mücadele eden uluslararası örgütlerden birisi olan

aliyetler,

Yurtdışı rüşvetin vergiden düşürülmesi,

Şirketlerin yurtdışı rüşveti ortaya çıkarma yöntemleri ve uyguladıkları iç kontrol

mekanizmaları,

Rüşvetin aracılar yoluyla verilmesi halinde şirketin sorumluluğu,

Yurtdışı rüşvete karışan gerçek ve tüzel kişilere uygulanan yaptırımlar,

Vergi denetmenlerinin yurtdışı rüşvetin tespitindeki rolü, kullandıkları yöntem-

ler,

Kamuda ve özel sektörde çalışan muhbirlerin (yurtdışı rüşvete dair ihbarda bulu-

nan kişiler) korunması,

Rüşvete karışan şirketlerin resmi teşvikten yoksun bırakılmasının mevzuatta açık-

ça yer alması,

Yurtdışında da faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmelerin rüşvetin tespi-

tine yönelik iç denetim mekanizması ve etik kurallar belirlemeleri,

Karapara aklama ile mücadele yöntemleri vasıtasıyla yurtdışı rüşvetin tespiti,

Yargı görevlilerine yurtdışı rüşvete dair eğitim verilmesi,

Muhasebe kayıtlarında yapılan usulsüzlükler,

Türk Eximbank’ın rüşvetle mücadele usulleri (özellikle kişilerin ve şirketlerin ön-

ceden yurtdışı rüşvete karışmış olmaları durumunda ihracat kredisi desteğinden

yoksun bırakılmaları,

Yurtdışı rüşvete hukuki yetki meselesi (soruşturma veya yargılama organı) ve

Adalet Bakanının izni konusu,

Şüpheli para transferlerinin denetlenmesi,

Uluslararası adli işbirliği ve suçluların iadesi,

Sivil toplum kuruluşlarının rolü,

Kamuoyunun yurtdışı rüşvete dair algıları.

Adalet Bakanlığı, “OECD Sözleşmesi Türkiye İnceleme Süreçleri”,

uhdigm.adalet.gov.tr/oecd/ucuncu_asama_incelemesinde_gundeme_gelebile-

cek_konular_mart2010.pdf