TBB Dergisi 114. Sayı

TBB Dergisi 2014 (114)

Aslı BAYATA CANYAŞ

349

Kanununda (mülga TVK

) yer verilmemiş olan bir düzenleme öngö-

rülmektedir. Madde uyarınca “Türk vatandaşlığının kazanılması veya

kaybına ilişkin kararların, hukukî şartlar oluşmadan veya mükerrer

olarak verildiği sonradan anlaşıldığı takdirde geri alınacağı” belirtil-

miştir. Çalışmamız kapsamında hukukî şartlar oluşmaksızın kaza-

nılmış olan Türk vatandaşlığının geri alınması ve esas itibariyle geri

almanın süresinin ne olması gerektiği sorunu ele alınmaktadır.

I. TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI KARARININ

HUKUKÎ ŞARTLAR OLUŞMADAN ALINMIŞ OLMASI

TVK’nın 40. maddesi kapsamında Türk vatandaşlığını kazanma-

da hukukî şartların

oluşmaması ele alındığında

Kanun’un diğer bazı

maddelerinin değerlendirilmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Vatandaş-

lığın kazanılması işleminin “sebep” unsurunu oluşturan bu hukukî

şartlara, m. 11/1/e’de geçen “yeteri kadar Türkçe konuşma” koşulu

örnek olarak verilebilir. İlgili, bu koşul gerçekleşmeksizin Türk vatan-

daşlığına alınmış olabilir. Böyle bir durumda, hukukî şartlar oluşma-

dan verilmiş olan vatandaşlığa alınma kararı hukuka aykırı olacaktır.

Hukukî şartların oluşmaması esas alınarak şöyle bir ayrıma git-

mek uygun olacaktır: Başvuru sahibi, vatandaşlığa alınma şartlarına

ilişkin olarak yalan beyanda bulunmuş olabilir ya da önemli konuları

gizlemiş olabilir. Ya da başvuru sahibinin herhangi bir kasdı olmaksı-

zın, idare tarafından şartların varlığına dair yeterli araştırma ve değer-

lendirme yapılmadan, şartlar oluşmadığı halde vatandaşlığa alınma

kararı verilmiş olabilir. Bu durumda, her iki olasılığın ayrı ayrı değer-

lendirilmesi gereği ortaya çıkmaktadır.

RG, 22.02.1964-11638.

“Hukukî şartların oluşmadığı” yönündeki ifadenin belirsizliğine ilişkin olarak

bkz. Feriha Bilge Tanrıbilir, “Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısının Vatandaşlığın

Kaybına İlişkin Hükümleri”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi

, S. 76, 2008, s. 56.

Tasarı metni için bkz.: Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü’nün,

TBMM Başkanlığı’na hitaben yazmış olduğu 8.11.2007 tarihli yazı: http://

(erişim tarihi: 01.07.2013)

Madde gerekçesinde (Tasarı’da m. 41 olarak geçmektedir) Türk vatandaşlığının

kazanılması veya kaybına ilişkin kararların, hukukî şartlar oluşmadan veya

mükerrer olarak verildiğinin sonradan anlaşılması halinde kararın geri alınması

imkanı getirilmiş olduğundanbaşka bir açıklamaya yer verilmediği görülmektedir.