352 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Aslı BAYATA CANYAŞ
351
araştırmanın yapılmamış olması nedeniyle süre koşulunun sağlanma-
dığı ve idarenin başvuru sahibi tarafından sunulmuş olan belgeleri
yeterince incelemeden karara vardığı anlaşılırsa nasıl hareket edilme-
dir? Böyle bir durumda, m. 40 uyarınca ilgilinin başvuru anı itibariyle
hukukî şartları taşımadığından hareketle hakkındaki Türk vatandaş-
lığının kazanılmasına ilişkin kararın geri alınması mı gerekecektir?
Eğer geri alınması gerektiği sonucuna varılırsa, söz konusu idarî işlem
hangi süre içinde geri alınmalıdır?
II. TÜRK VATANDAŞLIĞININ İPTALİ VE GERİ ALMA
KARARI İLİŞKİSİ
İlgilinin Türk vatandaşlığını kazanmaya ilişkin koşullar bakımın-
dan yalan beyanı ya da önemli hususları gizlemesi gibi bir durumun
varlığı halinde TVK’nın 40. maddesi değil; TVK’nın 31. maddesi uygu-
lanmalıdır.
14
TVK m. 31’de düzenlenmiş olan vatandaşlığın iptali, ida-
re hukukundaki teknik anlamıyla “kaldırma” ya işaret etmektedir.
15
Yani, idarî işlemin idare tarafından geleceğe yönelik olarak yürürlük-
ten kaldırılması
16
söz konusu olmaktadır; vatandaşlık kararı geleceğe
yönelik olarak yürürlükten kalkmaktadır. TVK’da, mülga TVK’daki
5 yıllık süreden farklı olarak vatandaşlığın ne zamana dek iptal edi-
lebileceğine yönelik olarak bir süre kabul edilmemiştir.
17
Doktrinde
ilgilinin yalan beyanı veya önemli hususları gizlemesi durumunda
rıntılı bilgi için bkz.: Feriha Bilge Tanrıbilir, “Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı-
nın Vatandaşlığın Kazanılmasına İlişkin Hükümleri”,
Türkiye Barolar Birliği Dergi-
si
, 2008, S. 75, s. 36-37.
14
Gülin Güngör, Tâbiiyet Hukuku Gerçek Kişiler-Tüzel Kişiler-Şeyler, Yetkin,
Ankara 2012, s. 182-183.
15
Erdem, s. 228; Güngör, s. 167.
16
Kemal Gözler, İdare Hukuku, 1. B., Ekin Kitabevi, Bursa 2003, C. 1, s. 962
17
TVK Tasarısında bu süre 10 yıl olarak belirlenmişti ve hüküm şu şekildeydi: “m.
31- Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin kararların iptal nedenleri ile ilgili
düzenleme yapılmıştır. Vatandaşlığın kazanılmasına ilişkin karar, başvuru sahibi-
nin gerçek dışı beyan ya da önemli hususları gizlemesi sonucu verilmiş ise kararın
iptal edilmesi öngörülmüştür. Ancak karar üzerinden on yıl geçmiş ise bu hüküm
uygulanmayacaktır”. Ancak Tasarı’nın İçişleri Komisyonunda kabul edilen met-
ninde (TBMM Tutanak Dergisi, Dönem 23, Yasama Yılı 2, 90) süreyle ilgili hüküm
çıkarılmış ve yürürlükteki TVK’da da herhangi bir süre öngörülmemiştir. Dokt-
rinde vatandaşlığa alınma kararın iptaline ilişkin olarak bir süre belirlenmesinin
uygun olacağı ve bu sürenin de beş yıl olabileceği belirtilmiştir: Tiryakioğlu, s. 61.
Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Tanrıbilir, Vatandaşlığın Kaybı, s. 54-55.