TBB Dergisi 116.Sayı

407 / 449

Yardım Kuruluşu Olmanın Ötesinde Bir Örgüt: Uluslararası Kızılhaç Komitesi 406
Guantanamo Körfezinde (Küba) bulunan ve ABD askeri yetki-
lilerin denetimindeki tarihin en kapalı ve en ulaşılmaz tutukevleri
arasında sayılabilecek olan Guantanamo kampına, 7 Şubat 2014 tari-
hi itibarıyla 100. ziyaretini yapan UKK’nin, bu kampa girme iznine
sahip tek kuruluş olduğunu belirtmek gerekir53. 2002 yılından beri
UKK yetkilileri kampta, yaşam ve tutulma koşullarının uluslararası
standartlara uygunluğunu denetleme görevlerini düzenli bir biçimde
sürdürmektedirler54. Bu çalışmaların sonucu olan raporların çoğu giz-
lilik kaydı nedeniyle bilinemez olsa da55 , UKK yetkililerinin, bugüne
kadar sürdürülen çalışmalarla, tutuklu bulunan kişiler ile dış dünya
arasında mevcut tek bağ olmalarının önemi yadsınamaz. Örgütün bu
tarafsız aracılık rolü, onun özellikle rehin tutulan kişilerin salıveril-
melerinde rol üstlenmesine neden olmaktadır. Hatırlamak gerekirse,
2012 yılında Sudan’ın Darfour bölgesinde kaçırılmış olan beş Türk va-
tandaşının serbest bırakılmalarında UKK, tarafsız aracılık rolü gere-
ği, taraflar arasında bağlantı kurulmasına yardımcı olmuştur56. 2005
yılında Tunuslu yetkililerle yapılan bir anlaşma ile Tunus ceza ve tu-
tukevleri, gözaltı yerleri de dahil olmak üzere- UKK’nin ziyaretlerine
açık hale gelmiştir. Tutulma şartlarının düzeltilmesi amaçlı yapılan bu
girişimde de, başka hiç bir kuruluş bu yetkiye sahip değildir. Benzer
durum, ABD’nin Irak’a müdahalesiyle Irak’ta da geçerli olmuş, geçici
koalisyon, ceza prosedürlerine dair bir memorandumunda UKK’ye,
tutuklulukları cezaevinde görme hakkı tanımıştır57.
UKK’nin üstlendiği rol, onun çoğu zaman çatışmaların tam or-
Raporu, 20 Mart 2002; bkz. ayrıca, Hancock, Michael, Raportör, Birleşik Krallık,
Avrupa için Liberaller ve Demokratlar Birliği, “Activités du Comité international
de la Croix-Rouge (CICR)”, Doc. 11608, 5 Mayıs 2008.
53 UKK’nin Amerika’daki çalışmalarından sorumlu yetkilisi olan Patricia Danzi’nin
basına vermiş olduğu bir röportaj da bu çalışmaların önemini özetlemektedir:
Bkz.:
54 CICR, Annual Report 2002, International Committee of the Red Cross External
Resources Division, Geneva, Switzerland, June 2003.
55 UKK’nin çalışma ilkeleri arasında olan “gizlilik kaydı” hakkında, bkz. Doctrine
sur l’approche confidentielle du Comité international de la Croix-Rouge (CICR),
10 Nisan 2013, No. 887.
56 Aynı şekilde, örneğin, 2007 yılında, Afganistan’da rehin alınan Koreli sivillerin,
Etyopya’ da ve Nijerya’daki Çinli rehinelerin, Kolombiya’da bulunan onlarca
rehinenin serbest bırakılmasında UKK aracı rolü üstlenmiştir (UKK operasyon
sorumlusu Pierre Kraehenbuehl’in demeci:
documents/interview/neutral-intermediary-interview-070708.htm)
57 Irak geçici yetkili Koalisyonu, Memorandum no. 3, 18 Haziran 2003.