TBB Dergisi 116.Sayı

Yardım Kuruluşu Olmanın Ötesinde Bir Örgüt: Uluslararası Kızılhaç Komitesi

404

UKK, bir yüzyılı geçkin tarihindeki en zorlu görevini, II. Dünya

savaşı sırasında yerine getirmiştir. Beş kıtaya yayılması gerekli olan

daimi bir yardım ağını örmek insan gücü, parasal kaynak yönlerinden

birçok güçlük barındıran zor bir çalışmadır. Bunun için Komite elliden

fazla delegasyon oluşturmak zorunda kalmıştır. Genel olarak savaş

esirleri konusunda çalışmaları olan Komite, II. Dünya Savaşı sırasın-

da, savaştan etkilenen sivil halka dönük çalışmalar yapmış, açlıktan ve

yokluktan etkilenen ülkelerde ayrıca insani yardım çalışmalarını yo-

ğunlaştırmıştır

. UKK, savaş sonrası, özellikle savaş esirlerine dönük

çalışmaları nedeniyle, kurucusu Henry DUNANT’dan kırk üç yıl sonra,

1944’te, bu kez kurum olarak Nobel Barış ödülü ile ödüllendirilmiştir.

II. Dünya Savaşı sırasında sivillere dönük çalışmalar her ne kadar

başarı ile anılsalar da, savaş esirlerine, tutuklularına ulaşabilme ko-

nusunda bir anlaşmanın savaşın taraflarınca kabulü mümkün olma-

mıştır. Bu nedenle, savaşan tarafların konuya dönük reddedici duruş-

larından ötürü, II. Dünya Savaşı sırasında, UKK, örneğin, Alman veya

Sovyet savaş esirlerine ulaşabilme imkanı bulamamıştır.

Benzer şekilde, Japonlar tarafından esir edilmiş askerlerle de

Tokyo’nun muhalefeti nedeniyle bağlantıya geçememiştir. Ancak en

önemlisi, UKK’nin savaş sırasında Nazilerin elinde olan sivillere yapı-

lan zulüm ve soykırıma karşın, yardımda, etkisiz kalmış olmasıdır ki,

bu durum, bugün, kuruluşun ortak hafızasında ayrı bir yere sahiptir

Savaşın sonu ve doğu batı dünyasındaki değişimlerle birlikte çalış-

ma yöntem ve araç seçimi de değişen UKK, özellikle 1949 yılında, Ce-

nevre Sözleşmeleri konusundaki Konferansın toplanma çalışmalarına

damgasını vurmuştur. UKK’nin sivillere dönük hukuki koruma kalkanı

kurulmasına olan katkısı büyüktür

. Aynı doğrultuda, savaşın sonuç-

J.P. Document de travail pour les représentants de la ligue des sociétés de la Croix

Rouge à la table ronde sur le thème “La protection des droits de l’homme en cas de

calamités naturelles”, Notiziario: Congresso di Grado, 22-26 Settembre 1968. - Pe-

saro: Centro internazionale di studi per la protezione dei diritti dell’uomo, [1969].

- s. 385-389; Zielinski Henryk L., Health and humanitarian concerns: principles

and ethics: guidelines for Red Cross, Red Crescent health professionals, Dord-

recht; Boston; London: Nijhoff, 1994.

Savaş sonrası çalışmalar için bkz. Françoise Perret, François Bugnion, Jakob Kel-

lenberger, Histoire du Comité international de la Croix-Rouge: Tome 4, De Buda-

pest à Saigon (1956-1965), CICR, (3 février 2010).

Bkz.:

Rapport sur la protection des victimes de la guerre, Conference internationale

pour la protection des victimes de la guerre, Genève: CICR, 1993; Ratner Steven

R., Law promotion beyond law talk: the Red Cross, Persuation, and the Laws of