403 / 449
Yardım Kuruluşu Olmanın Ötesinde Bir Örgüt: Uluslararası Kızılhaç Komitesi
402
yansız bir kuruluş olarak, iç savaş, ayaklanma, iç karışıklık hallerinde
de mağdurlara yardım götürme yetki ve görevini açıkça üstlenmiştir
37
.
1948 yılında gerçekleşen XVII Konferansa kadar, uluslararası hu-
kuka iç savaş halinde uygulanacak kuralları yerleştirme çalışmalarına
devam eden UKK, II. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla birlikte, konu ile
ilgili önerilerinde, Devletlerin nerdeyse tamamına yakınının reddi ile
karşı karşıya kalmıştır
38
. Ancak Komite, bu ısrarlı çalışmaları, sonuç
verebilecek kadar verimli sürdürmeyi bilmiştir
39
.
Nitekim, bugün, kabul edilen dört Cenevre Sözleşmesi ve üç Pro-
tokol ile birlikte oluşan insancıl hukuk ana
corpus
’un en büyük bekçi-
si UKK’dir. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 16 Ekim 1990
tarihli, 45/6 numaralı kararı ile BM’de gözlemci statüsünü elde etmiş
olan UKK, birçok uluslararası kuruluş nezdinde de resmi katılımcı
statüsüne sahiptir. Birleşmiş Milletler
40
, Avrupa Konseyi, özellikle,
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi
41
, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı
42
(OSCE) bünyeleri
içinde birçok çalışmaya katılmakta, rapor ve gözlemleri Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi gibi uluslararası mahkemeler tarafından dikkatle
değerlendirilmektedir.
37
G. Abi-Saab, “Non international armed conflicts”, in International Dimension of
Humanitarian Law, Henry Dunant Institute, Genève, Paris, Unesco, Martinus Nij-
hoof Pulishers, Dordrecht, Boston, Londres, 1988, s. 219.
38
Djamchid Momtaz, “ Le droit international humanitaire applicable aux conflits
armés non internationaux”, op.cit., s. 27.
39
Ampferl M., “ La recherche des Allemands prisonniers ou portés disparus au
cours de la Seconde Guerre mondiale: une page de l’histoire du Service de rec-
herches de la Croix-Rouge allemande “, Revue internationale de la Croix-Rou-
ge, vol. 81, n° 834, s. 387-402 Genève: Croix Rouge, 1999. BEN-TOV, A., Facing
the holocaust in Budapest: the International Committee of the Red Cross and the
Jews in Hungary, 1943-1945, Geneva; Dordrecht; Boston; London: Henry Dunant
Institute; Nijhoff, 1988; Rapport du Comité international de la Croix-Rouge sur
son activité pendant la seconde guerre mondiale (1er septembre 1939 - 30 juin
1947), Conférence internationale de la Croix-Rouge (17e: 1948: Stockholm).
40
Bkz., Questions relatives aux droits de l’homme: Rapport du Haut Commissaire
des Nations Unies aux droits de l’homme, 10-11-1998, Assemblée générale des Na-
tions Unies, 53e Session, Troisième Commission, point 110(e) de l’ordre du jour.
Déclaration du Comité international de la Croix-Rouge (CICR), New York, 10 no-
vembre 1998.
41
Bkz. Assemblée Parlementaire du Conseil de l’Europe, Document de séance, ses-
sion ordinaire de 2003, Doc. No. 9674, s. 225.
42
UKK’nin katılımının sözkonusu olduğu OSCE bünyesindeki kurumsal toplantı-
lar, Devlet ve Hükümet Başkanları zirvesi, Bakanlar Komitesi, inceleme toplantı-
ları ve Daimi Komitenin toplantılarından oluşmaktadır.