119

Sosyal Medya ve Sosyal Medyada Üçüncü Kişilerin Kişilik Haklarının İhlali

304

lemede, genel rızanın yeterli olup olmayacağı, özel rıza aranıp aran-

mayacağı, verinin kullanıldığı ortam, kullanım amacı ve kullanım

biçiminin değerlendirilmesi gerekir. Örneğin bir kullanıcı Facebook

üzerindeki bir paylaşımında zaman tünelinde veya bir grupta herke-

sin görebileceği bir şekilde kullandığı fotoğrafının diğer kullanıcılar

tarafından paylaşılabileceğini bilebileceğinden, bu tür kullanımların

rızanın amacı içinde kaldığı ve bu tür kullanımlara rıza gösterildiği

varsayılmalıdır. Ancak bu paylaşılan fotoğrafın, belli ürünlerin rekla-

mının yapılması veya ticari amaçlarla kullanımı için bu genel rızanın

dışında özel olarak rıza verilmesi gerekeceğinden yalnızca paylaşımla

bu rızanın verildiği sonucuna varılamaz. Reklam ilkeleri bakımından

da başkalarının kişilik hakkının ihlâl edilmemesi gerekli olup bunun

için kişinin rızasının alınması gerekeceğinden, bu konuda özel olarak

rıza aranacaktır. Verinin kullanıldığı ortam da rızanın amacını belir-

lemede değerlendirilmelidir. Örneğin genç kullanıcıların arkadaş or-

tamlardaki görüntülerine ait paylaşımlarının arkadaş arama, cinsel

ürün pazarlama amaçlı olarak kullanımı durumunda, bu paylaşımın

amacının böyle durumlar için kullanıma rıza gösterildiği anlamına

gelmeyeceği açıktır. Sosyal medya ortamlarındaki veri paylaşımla-

rında verinin bazı eklemeler veya montaj unsurlarla farklı biçimlere

sokulması, kişiyi farklı şekilde lanse etmesi veya mesaj unsuru olarak

kullanımı da rızanın amacını belirlemede etkili olacaktır. Özel hukuk-

ta rıza için aranacak genel sınırlar, rızanın geçerliliği ve rıza ile yapılan

işlemin hukuka uygun sayılabilmesinde dikkate alınmalıdır. TMK. 23.

maddesi gereği, kişinin hürriyetlerinden vazgeçmesi veya onları hu-

kuka ya da ahlaka aykırı olarak sınırlandırması düşünülemez. Sosyal

medya platformlarındaki paylaşımlarda rızanın da bu şekilde değer-

lendirilmesi, rızaya konu paylaşımın başkalarınca kullanımının kişi-

lik hakkını ortadan kaldıracak şekilde olması ya da hukuka ve ahlaka

aykırı olması hallerinde rızanın geçerli olmadığını kabul etmek gere-

kir. Örneğin sosyal medya platformunda paylaşılan kişisel bir verinin

başkalarının dolandırılması amacıyla bir hesapta profil fotoğrafı ola-

rak kullanımında, rıza geçerli olmayacaktır.

Sosyal medya platformları çocuk kullanıcılar tarafından da kul-

lanılmakta ve üyelik yaşı on üçe kadar inebilmektedir. Sosyal medya

platformlarında özellikle çocukları seçen kötü niyetli kullanıcılar, on-

larla siteler üzerinden arkadaşlık kurarak onları kolayca kandırabil-

mekte ve kullanabilmektedirler. Bir karara

konu olduğu üzere, sosyal

Ramazan Keklik, Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara