TBB Dergisi 120.Sayı

Adli Kolluk-Savcı İlişkisi ve Soruşturmalara Etkisi

322

Eğitim aşamasında ayrılan adli personelin ve adli amirlerin ihti-

saslaşması sağlanarak talepleri olmadan ya da yetersizlikleri görül-

meden idari kolluk görevine geçirilmemeleri, adli kolluk personeline

görev teminatı sağlanarak, idari kolluk görevine göre nispeten daha

zor olan adli kolluk görevinde devam etmeleri sağlanmalıdır.

Adli kolluk amir ve memurlarının bu görevlerini yaparken, adli

kolluk sorumlusu olmayan sıralı amirlerinin, adli personele talimat

veremeyecekleri ve soruşturmaya müdahale edemeyecekleri noktasın-

da katı kurallar belirlenmelidir. Özellikle Cumhuriyet savcısının kont-

rolünde yürütülen ve gizlilik kararı alınan dosyalarda, adli kolluk

amir ve memurları dışında sıralı amirlerin soruşturmalara müdaha-

lesi engellenerek, soruşturmayla alakalı Cumhuriyet savcısının bilgisi

dahilinde, asayiş bakımından gerektiği kadar bilginin paylaşılması

kural olarak kabul edilmelidir.

CMK m. 166’da Cumhuriyet başsavcılarınca adli kolluk personeli

hakkında, her yıl değerlendirme raporu hazırlanarak mülki amire gön-

derilesi düzenlenmiştir. Bu kolluk üzerinde tesiri olmayan, sembolik

bir düzenlemedir. Bunun kolluk görevlilerine sicil vermek veya bazı

Avrupa ülkelerinde olduğu gibi personelin adli görevde devam etme-

sinde söz sahibi olunması şeklinde düzenlenmesi yerinde olacaktır.

CMK’ya göre adli kolluk görevlisi el koyduğu adli olayla alakalı

istisnalar hariç olmak üzere, Cumhuriyet Savcısından talimat alma-

dan hareket edememektedir. Adli kolluk personeli suç araştırmasında

savcıdan gelecek talimata göre işlem yaptıklarından, kendilerini ge-

liştirememektedirler. Bu da adli kolluk personelinin sorumluluk alan,

güven duyulan, yaptığı iş ve işlemlere değer verilen bir nitelikte olma-

sını engellemektedir. Ayrıca benzer nitelikteki olaylarla alakalı Cum-

huriyet savcılarının sık-sık aranmaları, her iki taraf yönünden de vakit

ve enerji kaybına yol açılmaktadır. Adli kolluk sistemimizin benzediği

Almanya’daki uygulamaya benzer şekilde, basit yaralanma, hakaret,

mala zarar verme, trafik güvenliğini tehlikeye düşürme gibi tespit edi-

lecek basit nitelikteki olaylarla alakalı kolluğun talimat almadan doğ-

rudan soruşturma yapması sağlanmalıdır.

Son olarak nüfusa ve soruşturma sayısına oranla Cumhuriyet sav-

cılarının sayısı nazara alındığında, Cumhuriyet savcılarının nitelikli

soruşturmalara daha fazla vakit ayırabilmelerinin temini için, uygu-

lamada verilen takipsizlik kararlarının yaklaşık üçte birini oluşturan;

intihara teşebbüs, yüksekten düşme, zehirlenme, iş kazaları, kendi-