TBB Dergisi 120.Sayı

TBB Dergisi 2015 (120)

Yusuf Ziya POLATER

319

Savcı sayısının yetersizliği ve nöbet ayarlamaları gibi nedenlerle,

büyük iller hariç diğer adli birimlerde genellikle nöbet tutan savcılar,

aynı zamanda mesaiye de devam etmektedirler. 75 milyon nüfusu olan

ülkemizde, sadece 4 bin civarında Cumhuriyet savcısının olması,

her savcıya yıllık 1400 civarında soruşturma evrakının düşmesi,

hu-

susları nazara alındığında bahsettiğimiz kabilden aramaların sık-sık

yapılması, hatta geceleri geç vakte kadar devam etmesi, savcıların

tahammül sınırlarını zorladığı gibi, önemli olaylara gereken önemi

vermelerini de engellemektedir. Ayrıca kolluk görevlilerinin her olaya

ilişkin savcıyı arayarak talimat almaları nedeniyle, adli olayı sahiple-

nerek inisiyatif almamaktadırlar. Bu durum, adli kolluk amirleri için-

de benzer sonucu doğurmaktadır.

Yaşanan bir başka sorun da savcıların, bir nöbette onlarca benzer

olaya talimat vermeleri nedeniyle, kolluğun hangi olay için talimat al-

dığını, hangi olay için almadığını bilmelerinin mümkün olmamasıdır.

Bu da denetim imkanını ortadan kaldırmaktadır. Bu talimatlar, daha

sonra imzalanmak üzere savcının önüne getirildiğinde, hangi talimatı

verip-vermediği noktasında tereddütler yaşanmakta, bu da kolluk ve

savcı ilişkilerinde güvensizliğe yol açmaktadır.

Adli kolluk sistemimizin benzediği Almanya’da 23.05.2005 tari-

hinde “

Savcı ile kolluğun birlikte çalışmalarına ilişkin genelge

” adıyla bir

genelge çıkarılmıştır. Buna göre; basit yaralamalar, hakaret, konut do-

kunulmazlığını ihlal gibi belirlenen 30 tane basit nitelikteki suç tipinin

soruşturmasını, kolluk doğrudan yapmakta ve soruşturma dosyasını

savcılığa iletmektedir. Fakat ağır ve örgütlü suçlar mevzu bahis oldu-

ğunda, savcının emri altında çalışan kolluk birimleri bu soruşturmaları

savcının talimatları doğrultusunda yapmaktadır.

Kanaatimizce savcı-

ların ölümlü olaylar, ağır cezalık olaylar, belirlenecek nitelikli olaylar

ve gözaltı tedbirini gerektiren olaylarda aranması yerinde olacaktır.

Bu yönde bir düzenleme yapılmasının sistemin daha etkin işlemesine

yol açacağı kanaatindeyiz. Birkaç yıl önceye kadar veraset ilamları ve

bakaya suçları gibi birçok uyuşmazlık adliyelerin görevindeyken, ge-

rekli yasal düzenlemeler yapılarak bu hususlarda karar verme yetkisi

ilgili kurumlara devredildi. Bu düzenlemeler özellikle mahkemelerin

yoğunluğu noktasında kısmı bir rahatlama sağladı. Yukarıda bahsetti-

(05.01.2015)

, s. 45,

(05.01.2015)

Yenisey, s. 31.