321 / 617
Adli Kolluk-Savcı İlişkisi ve Soruşturmalara Etkisi
320
ğimiz Almanya örneğinde olduğu gibi bir düzenlemeyle, basit suçların
soruşturmasının kolluğun inisiyatifine bırakılması, Cumhuriyet savcı-
lılarının daha önemli soruşturmalara yoğunlaşmalarına imkan tanıya-
cağı gibi, kolluğun daha etkin denetlenmesini de sağlanmış olacaktır.
B. BASİT NİTELİKTEKİ ADLİ OLAYLAR
Uygulamada yaşanan önemli sıkıntılardan biri de çok sayıda nite-
liksiz adli evraka takipsizlik kararı (
Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair
Karar
) yazmakla uğraşan savcıların, nitelikli olaylara gereken vakti
ayıramamaları ve her yönüyle araştıramamalarıdır. Nüfusa ve soruş-
turma sayısına oranla savcı sayısını yukarıda ifade ettik. Savcı mevcut
düzen içinde soruşturmayı her yönüyle yapmak istediğinde, elindeki
diğer soruşturma evrakının birikmesine (teraküme) yol açacaktır. Bu
da terfi etmesi için gerekli işi çıkaramamasına yol açabileceği gibi, bi-
riken ve takipsizlik kararları yazılmayı bekleyen niteliksiz evraklar
nedeniyle soruşturma geçirmesine de yol açabilecektir. Bu nedenlerle
nitelikli soruşturmalara gerekli özen gösterilerek her yönüyle araştır-
ma sağlanamadığından, bu husus doğrudan kovuşturma aşamasını
etkilemektedir. Bu da CMK’nın amaçlarından olan tek celsede kovuş-
turmanın bitirilmesi hedefini imkansız kıldığı gibi, adil bir yargıla-
manın ilk adımı olan soruşturma evresinin de sağlıksız işlemesine yol
açmaktadır. Donay’ a göre soruşturma evresi ceza yargılamasının en
önemli bölümdür. Ceza davalarının süresini kısaltarak ideal yargıla-
ma sürelerine erişmek için delillerin eksiksiz toplandığı bir soruştur-
ma safahatı önemlidir. İyi bir soruşturma sonucunda geçilen kovuş-
turma aşamasında tekemmül eden dosyada sonuca daha kısa süre
içinde varılacaktır.
83
Basit nitelikte olan ve uygulama da takipsizlik kararları verilen;
yüksekten düşme, zehirlenme, intihara teşebbüs, iş kazaları, kendi-
kendisinin yaralanmasına yol açma, basit nitelikteki trafik kazaları
(alkol olmayan), kayıp şahıs gibi olaylarda şikayetçi olan taraf yok ise
evrak kolluk aşamasında sonuçlandırılmalıdır. Kolluğun tahkikatını
yaptığı evraka Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığına ya da İşle-
me Koymaya Yer Olmadığına adıyla bir karar vermesi sağlanarak, bu
kararlara karşı Cumhuriyet savcılığına itiraz yolunun açık olması ve
savcılığın bu kararları denetlemesi sağlanmalıdır. Yüz bin nüfuslu bir
83
Süheyl Donay, Ceza Yargılama Hukuku Mevzuatı,Beta, İstanbul, 2013, s. 154.