419 / 617
Ceza Muhakemesinde Delil Kavramı ve Kovuşturma Sürecinde Hâkimlerin Delil Algısı
418
delillerinin araştırılmasında kriminal laboratuvar çalışmaları ve adlî
bilimlerden yararlanmak bir zorunluluktur. Ancak bu tür inceleme-
lerde kesin ve hızlı sonuç alınması adaletin yerine getirilmesinde ve
yargılamanın kısa sürmesinde önemli etkenlerden biridir. Görüşme
yapılan hâkimlerimizin tamamı bu tür imkânlardan yararlandıkla-
rını belirtmekle birlikte özellikle Adlî Tıp Kurumu’nun üzerindeki
iş yükü nedeniyle, talep edilen inceleme raporlarında gecikmeler ya-
şandığı konuşunda rahatsızlıklarını dile getirmişlerdir. Çözüm olarak
da bu kurumun mevcut kapasitesinin arttırılması yanında, üniver-
sitelerimizin bu konuya el atması veya bu tür incelemeleri yapacak
bağımsız veya özerk yapıya sahip kuruluşların teşkil edilmesi fayda
sağlayacaktır. Ayrıca, savcı ve hâkimlerimizin bu tür kurumların ne
tür incelemeler yapabildiği konusunda bilgilendirilmesinin faydalı
olacağı değerlendirilmiştir.
Soruşturma evresinde elde edilen deliller üzerinde yapılması ge-
reken tüm incelemeler tamamlandıktan sonra iddianame düzenlen-
mesi uygun olacaktır. Zira bu tür delillerin ele geçirilir geçirilmez
incelenmemesi halinde, aradan geçecek zaman içerisinde delil üze-
rinde meydana gelebilecek tahribatlar suçun ispatına engel olabilecek
durumların ortaya çıkmasına neden olabilecektir. Bir diğer husus da
incelemenin derhal yapılması durumunda suçun oluşup oluşmadığı
yönündeki şüpheyi kuvvetlendirecek ve hazırlanacak olan iddianame
daha sağlam temellere oturacaktır. Burada ele alınması gereken bir di-
ğer husus da adlî emanete alınan araçların sahibine çıkardığı maddî
külfet konusudur. Uygulamada araç sahiplerini bu maddî külfetten
kurtarmak için yediemin olarak şahsın avukatına teslim edilmesi bir
yöntem olarak kullanılmaktadır. Ancak yapılan görüşmelerde bu ko-
nuda bir düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Bu konu-
nun başka bir çalışma ile ele alınmasının daha uygun olacağı değer-
lendirilmektedir.
Delil incelemesi bilirkişiler aracılığı ile de yapılmaktadır. Bilirkişi-
ler her yıl adalet komisyonunun yayımlanmış olduğu liste üzerinden
seçimi yapılmaktadır. Bilirkişilerin, en azından kendi alanları ile il-
gili yeterli hukuki alt yapıya sahip olmamaları nedeniyle hazırlamış
oldukları raporlarda eksiklikler yaşanmakta, bazen de raporun yeni-
lenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda yargılama süresinin
uzamasına neden olmaktadır. Bilirkişi olacak kişilere kendi alanları