20 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Mahmut ŞEN
19
bağımsızlığının teminat altına alınması, hak ve özgürlüklerin hiçbir
etkiye maruz kalmadan, tamamen hukuki sınırlar içinde gerçekleşen
adil bir yargılama sonucu, tarafsız bir biçimde tespit edilmesi için bir
önkoşuldur. Bu nedenle bağımsızlık, hâkimlere tanınmış bir ayrıcalık
değil, hukukun tarafsız bir biçimde uygulanmasının ve temel hak ve
hürriyetlerin korunmasının bir garantisidir.
8
Bununla birlikte hâkimin bağımsızlığı, hiçbir kural ve otoriteye
tabi olmadığı anlamına gelmemektedir. Yargı mensuplarını, mesleki
ve özel hayatlarında yasalara ve etik ilkelere uymaya, kararlarını sa-
dece vicdani kanaatlerine, evrensel hukuka ve yasal düzenlemelere
göre vermeye yönlendirecek denetim mekanizmalarının bulunma-
sı gerektiği genel olarak kabul edilmektedir.
9
Bununla birlikte, yargı
mensupları hakkındaki denetim ve disiplin işlemlerine ilişkin usul ve
kurallar, yargı bağımsızlığı ilkesine uygun düzenlenmelidir.
10
Öte yandan, AİHS ve AİHM içtihatları çevresinde oluşan hukuk
düzeninde, kamu otoritesinin üstünlüğünü pekiştiren ayrıcalıklı hu-
kuk anlayışı yerine, bireysel hakların önem kazandığı bir kamu dü-
zeni öngörülmüştür. Bu düzende hukuk sistemi, kamu otoritesinin
baskın taraf egemenliği yerine, birey-devlet ilişkisinde denge anlayı-
şını öne çıkarmıştır.
11
Bu kapsamda, bireysel haklara keyfi olarak mü-
dahalede bulunulmasını önlemek amacıyla, devlet negatif ve pozitif
bazı yükümlülükler üstlenmiştir. Yargı mensupları hakkındaki disip-
lin soruşturmalarına ilişkin süreçler de, bu anlayış çerçevesinde ele
alınmaktadır. Bu nedenle, soruşturma işlemlerinde, hakkında soruş-
turma yürütülen kişiye devletin pozitif yükümlülükleri kapsamında
sağlanması gereken bazı hak ve güvenceler bulunmaktadır. Bu hak ve
güvenceler AİHS’nin 6. maddesinde düzenlenmiştir.
rak Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta, 2010, İstanbul, s.348
8
Sibel inceoğlu, Yeni Anayasa’da Bağımsız Bir Yargı İçin Neler Yapmalı? Ulusla-
rarası Belgeler Işığında Öneriler,
Türkiye Barolar Birliği Dergisi
,(95), 2011, s. 236
9
N. Sankar Samkhav, Disciplining the Professional Judge, California Law Review,
no. 88, 1237
10
Hâkimlerin disiplin sorumluluğunun sınırlarına ilişkin daha geniş bilgi için:
Mahmut Şen, Yargının Bağımsızlığı ve Hesap Verebilirliği İlişkisi,
Terazi Hukuk
Dergisi
, Sayı. 102, Şubat 2015.
11
Güney Dinç, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Göre Silahların Eşitliği,
TBB
Dergis
i, Sayı 57, 2005, s.283.