252 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Gökhan Yaşar DURAN
251
VI. MUHAKEME USULÜ
353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Ka-
nunu (AsYUK)’un 9’ncu maddesi
, “Askerî mahkemeler kanunlarda aksi
yazılı olmadıkça, asker kişilerin askerî olan suçları ile, bunların asker kişiler
aleyhine veya askerî mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili
olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler”
hükmünü içer-
mektedir
.
Aynı Kanun’un 17’nci maddesi ise
, “Askerî mahkemelerde yar-
gılamayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara
bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun; askerî bir suç ol-
maması, askerî bir suça bağlı bulunmaması hâlinde askerî mahkemenin görevi
sona erer”
şeklindedir.
AsCK m.135’ten sorumlu olan asker kişi suç failleri bakımından,
AsYUK m.9 gereğince, yargılama askerî mahkemede yapılacaktır. As-
YUK m.17 gereğince, AsCK m.135’in faillerinin yargılama esnasında
emekli olmaları ya da istifa etmeleri ile askerlikten ilişikleri kesilse
bile, askerî mahkemede yargılanmalarına devam edilecektir. Nitekim
Askerî Yargıtay bir kararında
148
, ‘
rüşvet suçu olarak adlandırılan sanığın
eylemi ile ilgili olarak, sanığın TSK.dan ayrılmış olmasının yargılamayı gerek-
tiren ilgiyi kesmeyeceği, dolayısıyla mahkemenin görevsizliğinden bahsedile-
meyeceği
…’ açıklanmıştır.
Burada asıl problem, rüşvet alan ya da verenin askerî şahıs, diğer
tarafın ise sivil kişi olması halinde ya da iştirak bahsinde açıklandığı
üzere AsCKm.135’e iştirak edenlerin sivil şahıs olmaları halinde, uygu-
lamanın nasıl yapılacağına ilişkindir. Öncelikle sivil bir kişinin askerî
mahkemede yargılanması mümkün değildir. Buradaki asıl konu, sivil
şahsın AsCK m.135’teki rüşvet suçunun faili olup olamayacağına iliş-
kindir. Bu konu, ‘
Barış zamanında sivil kişilerin Askerî Ceza Kanununa tâbi
suçlarında yargılama mercii’
başlıklı AsYUK m.13’ncü maddesinde şöyle
açıklanmaktadır:
‘Askerî Ceza Kanununun 55, 56, 57, 58, 59, 61, 63, 64, 75,
79, 80, 81, 93, 94, 95, 114 ve 131 inci maddelerinde yazılı suçlar, askerî mah-
kemelerin yargı yetkisine tâbi olmayan sivil kişiler tarafından barış zamanında
işlenirse; bu kişilerin yargılanması, adlî yargı mahkemeleri tarafından, Askerî
Ceza Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle yapılır’
.
148
As.Yrg.3.D., 10.4.2006, E.2006/576, K.2006/572, Çelen, s.455.