249 / 473
Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)
248
Doktrinde bu konudaki bir başka görüşte, ‘
AsCK m.81, rüşvet suçunu
düzenleyen TCK m.252’ye göre özel hüküm olduğundan AsCK m.81’(in) söz
konusu olaya uygulanaca(ğı)
’ açıklanmıştır.
140
Bu görüşe göre sorun, ge-
nel norm-özel norm ilişkisi içerisinde ele alınmıştır. AsCK m.81 ile TCK
m.252 arasındaki ilişki
göz önüne alın
dığında
özel norm
olan AsCKm.81’in
genel norma göre daha önce uygulanmasında herhangi bir sorun yok-
tur. Ancak AsCK m.81 ile AsCK m.135 arasındaki içtima ilişkisinde ge-
nel-özel norm ilişkisinden söz edilemeyecektir. Bu durumda problem
kanaatimizce fikri içtima kuralına (TCK m.44)
141
göre çözümlenmelidir
142
.
Burada Askerî Yargıtay’ın bir başka kararı konuyu açıklamak için
incelenmelidir. Karar şöyledir: ‘
Askerlik Şubesi Başkan Vekili olan sanıkla
(Astsb) aynı şubede görevli diğer sanık sivil memurun, bakiye askerliğini ta-
mamlamak üzere kıt’asına sevk evraklarını hazırladıkları hükümlüden, işlemi
iptal edecekleri ve geriye kalan askerliğini şube mıntıkasında yaptıracaklarına
dair vaat üzerine para almaları eylemi(nin)’
143
rüşvet suçunu oluşturduğu
açıklanmıştır. Ancak bu kararı içtima hükümleri kapsamında değer-
lendirmek hatalı olacaktır. Zira söz konusu olayın sadece rüşvet kap-
samında değerlendirilmesinin nedeni AsCK m.81’deki suçun unsurla-
rı itibarıyla oluşmamasıdır. Yine askerlikten kurtulmak için hile suçu
“
netice suçu
” olmayıp, neticenin tahakkukuna ihtiyaç göstermeyen,
fiilin işlenmesi ile tamamlanan “şekli suç” niteliğinde olduğundan te-
şebbüse de elverişli değildir. Bu nedenle söz konusu olayda AsCK m.81
bakımından teşebbüs hükümleri de söz konusu olmamıştır
144
.
140
Bu görüş için bkz.Değirmenci, s.282.
141
“Fikri içtima” başlıklı TCK’nın 44’nci maddesi şöyledir: “(1) İşlediği bir fiil ile bir-
den fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı
gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır”.
142
“Fikri içtima halinde, suç tekliğinin mi, yoksa suç çokluğunun mu bulunduğu
öğretide tartışmalıdır…Kanımızca tek suç görüşüne göre, fikri içtima kuralları,
suçların içtimaını düzenleyen kurallar değildir. Bu görüş doğrultusunda, fikri iç-
tima görünüşte içtima (görünüşte normlar çatışması) halinden farklıdır. Şöyle ki,
görünüşte içtima (görünüşte normlar çatışmasında), ihlal ve dolayısıyla suç bir
tanedir; yorum yoluyla ve doğrudan doğruya normlar arası ilişkiden (genel-özel
norm, normun önceliği, tüketen tüketilen norm gibi) hareketle bu normlardan sa-
dece birinin uygulanabileceği sonucuna varılmaktadır. Oysa fikri içtimada, ihlal
edilen normlardan birinin yorum yoluyla ve normlar arasındaki ilişkiden hareket-
le uygulanmasını sağlamak mümkün değildir…”(Bu açıklamalar için bkz.Zafer,
s.480).
143
As.Yrg.Drl.Krl. 1.6.1989 E.127 K.146, Özbakan, s.338.
144
Benzer açıklamalar için bkz.Duran, Askerlikten Kurtulmak İçin Hile Yapma