dergi-122

Bankalarda Unutulan Mevduat ve Sair Kıymetlerin Zamanaşımına Uğramasının Hukukun ...

Devletin bankalarda unutulan para ve sair kıymetleri kendi uhde-

sine alması ve onu gerçek hak sahibi ortaya çıkana dek elinde tutması

mülkiyet hakkını koruyucu bir sebep olduğu gibi, unutulan paralar-

dan gerçek hak sahibi ortaya çıkana kadar devletin dolayısıyla da tüm

kamunun istifade etmesi anlaşılır bir gerekçedir. Devletin bu yolu ter-

cih etmeyip, zamanaşımının dolmasıyla malik olması; kişileri, onların

mülkiyet haklarını ve kamu yararını koruma amacı taşımadığı açıktır.

Neden böyle bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu sorusu da, devletin unu-

tulan paraları hazineye aktarma ihtirası bir kenara bırakılırsa, cevap-

sız kalmıştır.

Başlarken belirttiğimiz gibi, düzenleme Anayasaya aykırıdır. So-

yut norm denetimi ile Anayasa Mahkeme’sinin önüne getirilmemiş

olan bu düzenlemenin, somut norm denetimiyle de gelmesi oldukça

güçtür. Zira mülkiyet hakkı ihlal edilenler, para ve sair kıymetlerini

bankalarda unutan kişilerdir. Kişiler bu durumu ancak 10 yılın dol-

masını müteakip TMSF’nin ilan süresi olan 6 ayda farkedebilmekte,

farkedemeyenlerin ise mülkiyet hakları TMSF’ye geçmektedir. Hakla-

rı ihlal edilenlerin ise bu durumdan haberdar olabilme ihtimalleri kal-

mamaktadır. Şu halde, anayasaya aykırı olmasına rağmen, düzenleme

yürürlükte kalmaya devam edebilecektir.

Öneriler

Kişilerin bankalarda unuttukları para ve sair kıymetlerin, ilgili

hesaplardaki son hareket tarihinden itibaren 5 veya 10 yıl geçtikten

sonra devlet kurumuna aktarılması kişileri ve onların mülkiyet hak-

larını da koruması bakımından isabetli bir tercihtir. Bu işlem yapılma-

dan evvel sürelerin hesaplanması, BDDK veya TMSF tarafından başka

bir ifadeyle devlet kurumu tarafından yapılmalıdır. Sürenin dolduğu

tespit edilince de ilgili devlet kurumu, devletin (6183 sayılı Kanun’da

alacaklı olduğunda olduğu gibi) tüm imkânlarını kullanarak hesap

sahibine ulaşmaya çalışmalıdır. Tüm bunlara rağmen hesap sahibine

ulaşılamıyorsa para ve sair kıymetler, kurumsal amacı bakımından

TMSF’ye değil, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na aktarılmalı-

dır. Para ve sair kıymetleri TCMB’ye aktarılan kişileri gösterir liste,

herhangi bir zaman kısıtlaması olmaksızın asılı kalmalı, gerçek hak

sahibi ortaya çıktığı zaman bu paraları geri alabilmelidir.