dergi 123

TBB Dergisi 2016 (123)

Erdem İlker MUTLU

391

sında SSCB’nin kendini feshetmesiyle birlikte tek büyük gücün Ame-

rikan Hegemonik Kapitalizmi olduğu dile getirilmiştir.

ABD’yi kapitalizmin ve liberalizmin merkezi olarak görmüş ve

komünizmin SSCB’nin feshiyle birlikte yok olduğunu, bu nedenle

ABD’nin artık Dünya üzerindeki tek büyük güç olarak kaldığını dile

getirmiştir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta komünizmin

tamamıyla yok olduğu varsayımının bir totoloji oluşturmadığıdır. Çin,

Kuzey Kore, Venezuela, Küba gibi devletlerin varlığını göz ardı ederek

böyle bir tespitte bulunuyor olması tezine yönelik eleştiri noktaların-

dan biri olmuştur. Bundan sonraki süreçte tarih sahnesinde ulus-dev-

letler arasında çatışma olmayacağını, küçük çatışmaların devam ede-

ceğini, bu çatışmaların etnik yapı ya da terörist eylemlerin olacağını

dile getirmiştir. Tüm bu eylemlerin arkasında Müslümanlığın olduğu-

nun varsayılacağı, kutuplu dünya anlayışının yerini dine dayalı Müs-

lümanlık- Hristiyanlık çatışmalarına bırakacağı şeklinde bir düşünce

ortaya atmıştır. 1945’lerden sonraki soğuk savaş döneminin de etkisi-

nin olduğunu düşündüğü ve yaptığı araştırmalarla ABD’nin en büyük

probleminin güven problemi olduğu sonucuna varmıştır. 1990’lara ka-

dar olan iki kutuplu dünya anlayışıyla birlikte soğuk savaş döneminde

karşılarındaki güce karşı kendilerini koruduklarına inanan ülkeler ve

devlet başkanları görülmüştür. Ancak

Fukuyama

, iki kutuplu dünya

anlayışının yok olmasıyla birlikte bu korkunun yönünün İslami terö-

rizme ve küçük çatışmalara çevrilmiş olduğunu ifade etmiştir.

Wallerstein

ise

Liberalizm’den Sonra

’da, Demokratikleşme ile Libera-

lizmi aslında birbiri ile ters orantılı iki süreç olarak gözlemlemiştir.

ABD’nin savaş ekonomisi ve korku politikasıyla yönetildiğini ileri sür-

müş ve bu duruma Kerkük ve Vietnam savaşlarını örnek vermiştir.

Wallerstein

, Sovyetlerin kendini feshetmesinden sonra var olan

Kontra-

dief B

düzeyinin sona ereceği, ABD’nin bu durum karşısında şok ola-

cağını, özellikle 2000-2005 yıllarında büyük bir liberalizm düşüşü ya-

şanacağını, bunun üstesinden gelmek için de akılcı yeni bir yaklaşım

oluşturulacağını ileri sürmüştür.

Günümüzde, medeniyetler çatışması anlayışı ve İslami terörizm

üzerine dikkat çekilmiş olması Özgür Suriye Ordusu, Irak Şam İslam

Devleti gibi örnekleriyle haklı yorumlar olarak kendini gösteriyor olsa

Wallerstein, Liberalizmden Sonra (1995), Çev: Erol Öz, Metis, 1998, s.46

Wallerstein, s.40-89