125

390 / 417

TBB Dergisi 2016 (125) Kutluhan BOZKURT 389
mıştır.2 Zamanla bu protestolar bir iç savaşa neden olmuş, savaş sadece
Suriye’yi etkilemekten çıkmış, komşu ülkeleri, nihayetinde de diğer
Avrupa ülkelerini de doğrudan etkiler hale gelmiştir. Savaşın askeri-
politik, ekonomik, hukuki ve sosyolojik etkilerini başlangıçta Ortado-
ğu da görmekte iken, Paris ve Brüksel’deki terör saldırılarıyla yoğun
mülteci akınını farklı bir boyutuyla Avrupa da derinden hissetmeye
başlamıştır.
Kriz, çatışma ve sonrasında başlayan iç savaş nedeniyle Suriye
bugün farklı güçlerin elinde bölünmüş durumdadır. Bir savaşın en
yıkıcı tarafı, sivil ve masum insanların bundan doğrudan ve en ağır
tahribatı almalarıdır. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin raporlarına
göre savaşın başlamasından bu yana 200.000’den fazla kişi hayatını
kaybetmiştir. 3 Buna karşılık ise Suriye Siyasi Araştırma Merkezi’nin
(SCPR) verilerine göre ise 470.000’den fazla insan bu savaşta yaşamını
yitirmiştir, yaralı sayısı ise 1 milyon 900 bin olarak açıklanmaktadır.4
Bu kanlı sürecin bir diğer faturası ise çok sayıda insanın, Suriye’yi terk
etmek zorunda kalmasıdır.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) veri-
lerine göre, savaştan komşu ülkelere kaçan mültecilerin sayısı 4 mil-
yonu geçmiş, bunun ise son 25 yıldır UNHCR’in yetki alanındaki, tek
başına dünyadaki en büyük mülteci krizi olduğu açıklanmıştır.5 Bu
sayıya ilave olarak en az 7,6 milyon kişinin de Suriye içinde yerlerin-
den edilmiş durumda olduğu UNHCR tarafından açıklanmaktadır.6
Bu rakamlar, BMMülteciler Yüksek Komiserliğine (UNCHR) göre, “bu
bir nesilde tek bir çatışma nedeniyle yerlerinden edinilmiş en büyük
mülteci nüfusu” olarak kayıtlara geçmiş durumdadır.7
lerde yaygın ve çok şiddetli protestolar ile başlayıp şekillenmiştir. Buna karşılık
ise Cezayir, Fas, Irak, Kuveyt, Lübnan, Sudan, Suudi Arabistan ve Umman gibi
ülkelerde küçük çaplı protestolar gerçekleşmiştir. Bkz. .
org/index.php/Arab_Spring
2
mes-against-humanity-syrian-security-forces
3 bkz. ayrıca:
4 Syrian Centre for Policy Research (SCPR), “Syria Alienation and Violance impact
of syria Crisis Report 2014, March 2015, Damascus – Syria”. Bkz. ayrıca: http://
syria_crisis_in_2014_eng.pdf
5
6 A.g.e.
7 UNHCR Yüksek Komiseri Antonio Guterres. Bkz.