125

394 / 417

TBB Dergisi 2016 (125) Kutluhan BOZKURT 393
Düzenlemeye göre Türkiye, Avrupa dışından gelenleri mül-
teci olarak kabul etmiyor. Avrupa dışından gelenlerin üçüncü ül-
keye yerleştirilinceye kadar, şartlı mülteci statüsünde geçici olarak
Türkiye’de kalmasına izin veriliyor. Uluslararası koruma arayan ya-
bancılar Türkiye’ye adım attığında mülteci veya şartlı mülteci sta-
tülerini almak için başvuruyor. Bu kişilerin statüsü verilene kadar
kendilerine “uluslararası koruma başvuru sahibi” deniyor. Bu nok-
tada hatırlatmada fayda var ki Türk hukukunda şartlı mülteci statüsü
verilen yabancılar güvenli üçüncü bir ülkeye yerleştirilmektedirler. 29
Türkiye hukuk sisteminde sığınmacı kavramı bulunmamaktadır.
Ancak 2014 yılında yayımlanan Geçici Koruma Yönetmeliğinde, 30
1951 tarihli Cenevre Sözleşmesine Türkiye tarafından konulan çe-
kince gözetilerek “mülteci” kavramının yanına “şartlı mülteci”
kavramı eklenmiştir.31 Bu noktadan hareketle, Türkiye’deki Suriye-
liler “geçici koruma” statüsündedirler. Geçici koruma, ülkesinden
ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici
koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sı-
nırlarımızı geçen ve haklarında bireysel olarak uluslararası koruma
statüsü belirleme işlemi yapılamayan yabancılara sağlanan koruma-
yı ifade etmektedir.
6458 sayılı Kanun kapsamında yayınlanan Geçici Koruma Yönet-
meliğine 32 göre; Suriye’den Türkiye’ye gelen yaklaşık 3 milyon kayıt-
lı kişinin statüsü “Geçici Koruma” olarak tanımlanmaktadır ve bu
kişiler bireysel prosedür olan şartlı mülteci statüsü için başvuru
yapamazlar. Sonuç itibariyle; Türk Hukuku açısından bir kavramlar
karmaşası olduğu açıktır ve gerçek olan Suriyelilerin hukuksal olarak
“Geçici Koruma” kapsamında tanımlanmaları ve “şartlı mülteci”
başvurusu yapmaya haklarının olmadığıdır. Buna karşılık, Uluslara-
rası Af Örgütü’nün yayınladığı rapor ve açıklamalarda Türkiye’deki
bu kavram karmaşasından uzak durarak uluslararası literatür, “mül-
teci/sığınmacı” hukuksal tanımlaması kullanılmaktadır.33
29 Töre, 2016, S.93
30 6458 sayılı Kanun kapsamında yayımlanmıştır.
31 Töre, 2016, S.99
32 6458 sayılı kanun kapsamında yayınlanan Geçici Koruma Yönetmeliği.
33 Uluslararası Af Örgütü Mülteci Hakları Koordinatörü Volkan Görendağ’ın açık-
laması.
arasindaki-farklar