125

TBB Dergisi 2016 (125)

Kutluhan BOZKURT

401

ulaşmaktadır.

Ancak ilke, her iki sözleşme kapsamında –bağlantılı

olarak uygulama alanı bulmaktadır.

Geri Kabul Anlaşmasının AB Hukukuna Aykırılığı

Geri Kabul Anlaşması AB hukuku açısından da sıkıntılı bir du-

rum yaratmaktadır. AB hukuku belirli şartlar gerçekleştiğinde mülte-

cilerin/sığınmacıların “güvenli üçüncü ülkeye” geri gönderilmelerine

izin verir:

“Ülkenin geri göndermeme ilkesine uyması; ülkenin ki-

şileri işkence ya da zalimane, insanlık-dışı veya onur kırıcı mua-

meleye uğrama riskinin olduğu ülkelere geri göndermemesi veya

iade etmemesi; sığınmacının yaşamına ve özgürlüklerine yönelik

herhangi bir tehditle karşı karşıya kalmaması, sığınmacının ilti-

ca başvurusunda bulunabilmesi ve mülteci statüsünün tanınması

durumunda Mülteci Sözleşmesi’nin sağladığı tüm korumalardan

faydalanabilmesi”

hallerinde iadeye izin verilmektedir.

Geri Kabul

Anlaşması uyarınca, AB ülkeleri, Türkiye’den AB üyesi ülkelere giden

yasadışı tüm kişileri Türkiye’ye geri gönderme hakkına sahip olduğu

öngörülmelidir. Hatta bu kişiler, AB üyesi ülkelerden birine gittikle-

rinde, orada iltica talebinde bulunsalar bile, AB üyesi devlet onları gel-

dikleri güvenli ülke (!) olan Türkiye’ye geri gönderecektir. Dolayısıyla

iltica taleplerini kayda almayacaktır. İltica taleplerini kayda almadığı

için de, bu kişilerin AB üyesi ülkelerde mülteci olarak bulunmalarının

önüne geçilecektir. Ancak Türkiye’nin Güvenli Ülke Statüsünde olma-

dığı, durumun hukuken sıkıntılı ve tartışmalı bir alan olduğu yukarı-

da açıklanmıştı.

AB yasaları, bir ülkenin ancak “Cenevre Sözleşmesi’nin hükümle-

rini,

hiçbir coğrafi kısıtlama koymadan

onaylamışsa” güvenli sayıla-

bileceğini özellikle belirtir.

Bununla birlikte Türkiye, bütün dünyada

Mülteci Sözleşmesi’ne coğrafi kısıtlama uygulayan tek ülkedir. Cenev-

re Sözleşmesi ve Ek Protokol açısından Türkiye “güvenli ülke” konu-

munda değildir. Hatta yoğun terör saldırıları, Suriye iç savaşının artık

pdf

Bkz. Gökhan Taneri, Uluslararası Hukukta Mülteci ve Sığınmacıların Geri Gönde-

rilmemesi (Non-Refloument) İlkesi, Bilge Ankara 2012, S.45.

2013/32/EU Direktifi (yönergesi), 39 2(a) maddesi. Bkz.

eu/legal-content/en/ALL/?uri=celex%3A32013L0032