432 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Deniz AKÇAY
431
su ifadeler ile bu ifadelerin dayandığı olaylar arasında geçen zamanın
uzunluğunun 10. maddenin ikinci fıkrasındaki “gereklilik” kıstasına
uyulup uyulmadığı açısından değerlendirilmesi Mahkeme’nin ilk kez
Perinçek başvurusunda kullandığı bir inceleme parametresi değildir:
Örneğin, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanlarla işbirliği yaptığı
suçlamasıyla mahkûm edilmiş olan Mareşal Pétain’in, aslında Nazi-
lerin Fransız halkı üzerindeki baskısını hafifletmek saikiyle hareket
ettiğinin (
ikili oyun politikası/politique du double jeu
) iddia edildiği ve
Pétain dâvasının yeniden açılarak Pétain’in rehabilitasyonunun isten-
diği bir gazete ilânından dolayı mahkûm edilmiş olmalarının konu
edildiği Lehideux ve Isorni başvurusunda, Mahkeme, müdahaleye yol
açan yazının
Le Monde
gazetesinde yayınlanmasından kırk yıl önce
meydana gelen olaylara dayandığını dikkate alarak, başvuranların bu
yazıdan dolayı cezalandırılmış olmalarını, yazılarının Nazi işgali sıra-
sında Fransız halkının çekmiş olduğu acıları canlandıracak ve yazıda
savunulan tezin doğruluğu tartışılır nitelikte olsa bile, ifade özgürlü-
ğüne bir müdahale olarak değerlendirmiştir.
87
İsviçre’nin, İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefik safların-
da yer aldığı yolundaki resmi tezlerin gerçeği yansıtmadığı, aslında
İsviçre’nin Nazi Almanyası ile yakınlaşmaya çalışmış olduğu, Nazi
parası aklamış olduğu ve sahipsiz kalan Yahudi servetlerine el koydu-
ğu suçlamalarının yer aldığı “
L’honneur perdu de la Suisse
” (İsviçre’nin
kaybolan onuru) adlı bir televizyon programının yayınlanmasının
engellenmesine ilişkin İsviçre aleyhindeki
Monnat
kararında, Mahke-
me, başvurunun gündeme getirdiği olayların söz konusu televizyon
programından elli yıl önce cereyan ettiğini dikkate alarak, halkı bilgi-
lendirmeye yönelik bu tür bir yayının halk arasında tartışmalara yol
açmış olduğunu kabul etmekle birlikte, alınan müdahale önlemlerinin
10. maddeyi ihlâl edildiğine karar vermiştir.
88
Fransa aleyhindeki
Orban
kararında da, Mahkeme, anıların-
da, Cezayir savaşı sırasında terörist yöntemler kullananlara işkence
ve yargısız infaz uygulanmak zorunda kalındığını anlatan General
Aussaresses’in kitabını yayınlayan başvuranların cezalandırılmasını,
87
Lehideux et Isorni c. France, arrêt du 23 septembre 1998, par. 55.
88
Monnat c. Suisse, 73604/01, arrêt du 21 septembre 2006, par. 64.