Dergi 128

423

TBB Dergisi 2017 (128)

Yavuz YAYLA

tacağı ve kötüleşeceği korkusu yayılmaktadır. Aynı zamanda, bu sava

göre, küreselleşme çocukları daha büyük bir sömürülme riskine açık

duruma getirmektedir çünkü işverenleri dünya piyasalarında rekabet

üstünlüğü elde etmeye uğraşmaktadır.

UNICEF’de bu olguya ihra-

cat sektörleri açısından bakmakta ve şu tespiti yapmaktadır: “en çok

sömürülen çocuk işçiler ihracata dayalı sanayi sektöründe sektörde

rekabet üstünlüğü sağlamak için çalıştırılmaktadırlar.

Bu nedenle çocuk istihdamının başlıca nedeninin ekonomik etkin-

likle bir ilişkisi yok gibi gözükmektedir. Çocuklar yetişkinlerden daha

kolay yönetilir, kendi haklarını daha az bilir, daha az sorun çıkartır

ve daha esnektirler – ve sonuçta harcanabilirler. Bazı işverenler için is-

tendiğinde kiralanıp gerektiğinde kovulabilir geçici işçi deposudurlar.

Çalıştırılmaları yasa dışı olduğunda çocuklar ve aileleri, bu söz konu-

su gelirin yitirmek korkusuyla yetkililere şikayette bulunmaktan ka-

çınırlar. Dahası, kimi işverenler çocuklara iş ve gelir sağladıkları için

kendilerinin iyilik yaptıklarının varsayılması gerektiğini ileri sürer.

Bu nedenle bazı durumlarda çocuk işçiliğinin yasa dışı ilan edilmesi

çocukların yetişkinler için öngörülen iş yasalarının sağladığı koruma-

lardan yararlanması üzerinde olumsuz etkiler gösterir. Bu göstermek-

tedir ki tek başına yasaklama yetersizdir. Diğer önlemlerle destek-

lenmeyen ve basitçe çocuk işçiliğini yasaklayan yaklaşımlar başarılı

olamamaktadır.

ILO’nun çocuk işçiliğini tek başına yasaklamanın

yetersizliğine vurgusuna ek olarak UNICEF tarafından çocuk işçiliği

sorununu çözmek için tüketiciler ve hükümetler tarafından yapılacak

‘boykot’ ve ‘ticari yaptırımlar’ın da yetersiz olduğunu söylemektedir.

Bumite göre, çocuk işçiliği konusunda ki eylemleri yön veren ivme Batı

toplumları tarafından yaratılmaktadır ve gelişmekte olan ülkelerdeki

insanlar, sivil toplum kuruluşları, medya ve hükümet çocuk işçiliği

sorunu yok saymakta veya göz yummaktadırlar. Gerçekte, ulusal ve

uluslararası aktivistler ve örgütler titizlikle yıllardır gelişmekte olan

ülkelerde, çocuk işçiliği ihlallerini açığa çıkarmaya, yerel ve ulusal

programların geliştirilmesine ve kendi ülkelerinde ve Batı’da tüketici

bilincinin yaygınlaştırılması için uluslararası kampanyalar yapmak-

tadırlar. Örneğin ILO’nun Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına

ILO, a.g.e., s. 27.

UNICEF, a.g.e., s. 21.

ILO, a.g.e., s. 27.