505 / 545
504
Temsili Demokrasinin Krizi ve Alternatif Politik Model Arayışı Olarak “5 Yıldız Hareketi”
dan demokrasi pratiklerinin yetersiz katılım olanaklarına dayandır-
mıştır. Politikanın bir meslek değil onur meselesi olması gerektiği ve
kişilerin ancak “res publica”ya hizmet edebileceğinin altı çizilmiştir.
Bu dayanaklar ilk V-Day etkinliği sonuç bildirgesine de yansımıştır.
Buna göre; 1. Hukuksal olarak yargılanmış yurttaşlar gelecekte par-
lamento seçimlerinde aday olmamalıdır. 2. Milletvekilleri ancak iki
yasama dönemi boyunca seçilmelidir. 3. Seçmenler adayları yalnızca
partiler aracılığıyla değil, doğrudan kendileri seçebilmelidir.
64
Grillo’nun bu teşhisi geleneksel olarak İtalyan politik kültüründe
egemen olan ve Euro-Kriziyle yeniden canlanan “güvensizlik” tema-
sıyla da uyumluydu.
65
Buna karşılık Hareket Avrupa demokrasi tarihi-
ne, Atina demokrasisine ve Fransız Devrimi’ne dayanan alternatif bir
demokrasi kavrayışı geliştirmiştir.
5 Yıldız kuruluşundan itibaren parlamentonun desteklediği hü-
kümetin de dahil olduğu geleneksel temsili organların bulunmadığı
taban demokrasisini talep etmiştir. 5 Yıldız Hareketi’nin kurucula-
rından ve starejisti Roberto Casaleggio Hareketin nihayetinde parti-
lerin, parlamentonun ve milletvekillerinin bulunmayacağı doğrudan
demokrasi özlemi duyduğunu açıklamıştır. Hareketin ideolojisinde
yalnızca İtalyan halkı egemen ve dolayısıyla politik karar alma gücü-
nün yasal tek sahibidir. Temsili demokrasinin her tür biçimi, her aracı
organ ve dolayısıyla her hükümet bu mantığa göre bayağıdır.
66
Grillo, birçok toplantıda ve röportajda kendisine Perikles’in Ati-
na demokrasisini örnek aldığını belirtmiştir. Bu çerçevede topluluk-
culuk övülmüş, politik meselelerin çözümüyle ilgili ortak değerlerin
geliştirildiği özgür ve eşit yurttaşların etkin paylaşımı savunulmuştur.
Egemenlik gücünün eşit haklara sahip ve birbirleri karşısından da eşit
kabul edilen yurttaşların eylemlerindeki özgürlükte yattığının altı çi-
zilmiştir.
Devamında Grillo ve arkadaşları Fransız Devrimiyle ilgili düşün-
64
“Marketing Informationen&Trends”,
mitinstitut.at/movimento-5-stelle-5-sterne-in-italien, 17.8. 2016.
65
Stefan Köppl, Das politische System Italiens. Eine Einführung, Wiesbaden, 2007,
s. 32. Ilvo Diamanti, “The 5 Star Movement: a political laboratory”, Contemporary
Italian Politics, Cilt:6, Sayı: 1, 2014, s.7.
66
Müller, 2015, s. 2.