

505
TBB Dergisi 2017 (128)
Fatih KESKİN
celer üretmiş ve iki ülke arasındaki benzerliğe dikkat çekmiştir.
67
Dev-
rimin etkilerinin İtalya’ya ulaşmasıyla birlikte Risorgimento hareketi-
nin lideri Giuseppe Mazzini’nin beklentilerine uygun bir biçimde “eşit
haklara sahip ve tüm yurttaşların katılımının zorunlu” olduğu bir
anlayışın İtalya’da yeşerdiğinin; özgürlük, eşitlik ve kardeşlik (dolayı-
sıyla adalet) gibi devrimsel temaların günümüz batılı demokrasilerin
temel değerleri olmaya devam ettiğinin altı çizilmiştir.
Avrupa demokrasi tarihinin önemli unsurları olan Atina demok-
rasisi ve Fransız Devrimi dışında Grillo, meşruluk temelini güçlendir-
mek amacıyla İtalya’nın politik kültüründen de esinlenmiş, ülkenin
ortak politik hafızasını kullanmıştır. Bu doğrultuda 1990’lardaki Mani
Pulite süreçleri (temiz eller) ve Tangentopoli skandalı (yasadışı parti
finansmanı) devamlı bir şekilde gündemde tutulmuştur. Bu gündem
V-Day organizasyonlarıyla desteklenmiş, politik seçkinlerin yozlaş-
masına ve suç işleme niyetlerine karşılık basın özgürlüğünün önemi-
nin altı çizilmiştir.
Nihayetinde Hareketin demokrasi kavrayışını Casaleggio’nun
yalnızca İtalya için değil, dünya için öngörüsünü ifade ettiği konsept
video şekillendirmiştir. 2008 yılında yayınlanan videoda Casaleggio
iletişim yapılarının, bilgi üretimini ve kullanımını, insanların örgüt-
lenmesini ve mobilize halini gelecekte nasıl şekillendireceği üzerinde
durmuştur. Bu bağlamda internetin yurttaşların politik görüşü üze-
rindeki etkisine değinmiş, internetin iletişimi, bilgiyi ve örgütlenmeyi
birleştirilerek “kolektif bilgiye (…) yeni türden politikaya” yol açacağı-
na işaret etmiştir.
68
Hareketin demokrasi kavrayışının temelini oluşturan demokrasi
tarihi, politik kültürel geçmişle ilişkilendirme ve Casaleggio’nun in-
ternet üzerinden yeni politika tasavvuru özünde iki argüman ileri
sürmüştür. Bunlardan birincisi yetkin yurttaş ve onun yeniden poli-
tikanın merkezi olma özelliğinin elde edilmesidir. İkincisi ise yurttaş-
ların, internet üzerinden özgürce müzakereye dayalı kanaat ve bilgi
değiş tokuşunun sağlanmasıdır.
67
Beppe Grillo/Gianroberto Casaleggio/Dario Fo, 5 Sterne. Über Demokratie, Itali-
en und die Zukunft Europas, Stuttgart, 2013, s. 19, 97.
68
Aktaran Seelbach, 2015, s. 62.