

503
TBB Dergisi 2017 (128)
Fatih KESKİN
kes eşit sayılmakta” görüşünü sıkça ifade etmiştir. “5 Yıldız Hareketi”
temsili demokrasilerde alışılagelmiş olan hiçbir resmi başkanlığı ya da
parti liderliğini, parti yönetiminin hiyerarşik düzlemlerini, ulusal ya
da bölgesel örgütlenmeleri, parti kongrelerini vb. kabul etmemiştir.
Hiyerarşik ve resmi olmayan bir örgütsel düzensizliğe özenilmiş, baş-
kasının alanına zarar vermediği sürece herkesin toplumsal ve politik
alanda etkin olabilmesinin koşulları yaratışmak istenmiştir.
61
c. Hareketin Demokrasi Kavrayışı
4 Mayıs 2014 tarihinde Grillo, geçmişte politik partiler için öngör-
düğü saptamayı İtalya için de kullanmış ve cumhuriyetin öldüğünü
duyurmuştur. Cumhuriyetin öldüğü ve yurttaşların temsilcisiz kaldı-
ğı ifadesini, parlamentonun ve kurumlarının yozlaşmış politikacılar-
dan arındırılması gerektiğini savunusu izlemiştir.
62
Başlangıçta Hareket, İtalya’nın hazin şöhreti olarak bilinen sürek-
li politik krizler sonucunda kurulmuştu. Grillo’nun düşüncesine göre
ülke politikacıları geçmiş yıllarda her şeyi mahvetmiş ve İtalya’nın
borçlar altında ezilmesine neden olmuşlardı. “Bu politik sınıfla ye-
ter artık” ve “Hepsini evlerine geri gönderiyoruz” gibi bilinen slo-
ganlar derin sistem değişimi talebini ifade etmekteydi.
Hareketin
en
kötü düşmanı ise geçmişte olduğu gibi günümüzde de yurttaşların
gereksinimlerini görmezden gelen ve bunun yerine politikayı muaz-
zam bir biçimde kendi çıkarına kullanan geleneksel partilerdi. 5 Yıldız
Hareketinin resmi kuruluşunda düzen partilerinin ölümü ilan edildi
ve politikanın yurttaşların yararına olacak onurlu ve bağımsız kişile-
ri kapsaması gereği üzerinde duruldu. Açık dost-düşman şeması te-
melde hükümetle işbirliğini olanaksız kılıyordu (…) Partileri sonunda
cumhuriyetin kendisi izledi.
63
Grillo bu eleştirisini temsili liberal demokrasilerde seçmenin po-
litik zümreye olan güvensizliğine, parlamentodaki milletvekillerinin
temsiliyet rollerini yerine getirememelerine ve bugüne kadarki doğru-
61
“Marketing Informationen&Trends”,
mitinstitut.at/movimento-5-stelle-5-sterne-in-italien, 17.8. 2016.
62
Anna Müller, “Von der Boykott-Partei zum Kooperationspartner?”, FRP Working
Paper 03, Regensburg, 2015.
63
Müller, 2015, s. 1-2.