Dergi 128

TBB Dergisi 2017 (128)

Gökhan Yaşar DURAN

21.6.1927 kabul tarihli 1111 sayılı

‘Askerlik Kanunu’

ile 16.6.1927 kabul

tarihli ‘

Yedek Subaylar ve Yedek Asker

Memurlar Kanunu

’ askerî mevzua-

tımız içerisinde yer alan temel kanunlardır.

1111 sayılı Kanun’da, askerlik yükümlülüğü altına giren kişiler

idare hukukuna özgü ‘asker alma’ faaliyeti olarak adlandırılan bir seri

işlem sonucunda askerlik hizmetine alınmaktadırlar.

Bu Kanun’da as-

ker alma faaliyeti kapsamında düzenlenen önemli konular arasında;

askerlik çağı ve dönemleri (1111 SK. m.4, 7), askerlik yükümlülerine

yapılan tebligat usulleri (1111 SK. m.25, 45; 1076 SK

m.Ek

-6), askerlik

yükümlülüğünün ertelenmesine ilişkin şartlar (1111 SK. m.35, 36, 39),

bazı mazeret nedenleri (1111 SK m.26, 47), bazı muafiyet nedenleri

(1111 SK m.10/ 8, 9, 11, 13; Geçici Madde 54) olarak sıralanabilir.

Yukarıda açıklanan konular 1111 sayılı Kanun’da yer almakla

birlikte yoklama kaçağı, bakaya (AsCK m.63) suçunun da biraz son-

ra açıklanacak unsurları bakımından esas alınan yasal hükümlerdir.

Diğer bir anlatımla, AsCK m.63’te yer alan suçun unsurları ancak 1111

sayılı Kanun hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde anlaşılabil-

mektedir. Bu durum kanaatimizce kanunilik ilkesinin bir sonucu olan

ceza kanunlarının açık ve belirli olması kuralına aykırıdır.

II. MADDENİN DÜZENLENİŞİ

A. ASKERİ CEZA KANUNU’NDA (AsCK m.63)

AsCK m.63 hükmü, 22.5.1930 kabul tarihli, 1632 sayılı AsCK’nın,

‘Üçüncü Bap’, ‘

Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı, Firar’

başlıklı ‘

Üçün-

cü Faslı

(nda)’

yer almaktadır. Bu maddenin

orijinal metni

sırasıyla;

Işıklar, s.6, 7; Ülkemizde olduğu gibi bu sistemini benimseyen ülkelerin mevcut

askerlik kanunlarında; zorunlu hizmet yükümlüsünün kimler olduğu, yüküm-

lülük dönemleri ile fiili ve yedek hizmet süreleri, asker alma usul ve işlemleri,

yükümlülük ve fiili askerliğe ait yaş hadleri, erteleme sebepleri, muafiyet halleri,

askerlik hizmetinden kaçan ve ihmal edenlere uygulanacak idari ve cezai yaptı-

rımlara (Türkiye’de olduğu gibi ayrı ceza kanunu ile de düzenlenebilir) yer veril-

mektedir (Işıklar, s.40).

AsCK 63’ncü maddesinin orijinal metni şöyleydi:

‘

1.Seferberlikte askerlik hizmeti-

ne çağrılan efrat muayyen olan müddet içinde gelmeğe mecbur olup bu müddetin

bitmesindensonrayedi gün içindegelenlerdört aydan iki seneyekadaryedinci gün-

den sonra üç ay içinde gelenler iki seneden on seneye kadar hapsolunur.2.Bunlar

emsalleri kadar hizmet etmek ve istihdamlarından sonra cezalarını görmek üzere

sevk olunurlar. Bu suretle sevk olunanların, seferberlik müddetince misafirhane-