77 / 545
76
Askerî Ceza Hukukunda Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı Suçu (ASCK m.63)
2862
8
, 4257
9
, 4726 sayılı kanunlarla birçok kez değiştirilmiştir. Madde-
nin 30.04.1945 tarih ve 4726 sayılı Kanun’la değişik 1’nci fıkra hükmü
şöyleydi
10
:
‘1. A. Kabul edilecek bir özrü olmadan barışta bakayalarla yoklama
kaçağı veya saklılardan yaşıtlarının veya birlikte işleme bağlı arkadaşlarının
ilk kafilesi yollanmış bulunanlar veya ihtiyat erattan
çağrılıp
ta özürsüz ya-
şıtlarının yollanmalarından başlayarak yedi gün içinde gelenler bir aya kadar,
yakalananlar üç aya kadar, yedi günden sonra üç ay içinde gelenler üç aydan
bir yıla kadar, yakalananlar dört aydan bir buçuk yıla kadar, üç aydan sonra
gelenler dört aydan iki yıla kadar, yakalananlar altı aydan üç yıla kadar hapis,
B.(A) Bendinde yazılı erattan gelip te veya yakalanıp ta kıtasına varmadan
savuşanlar ayrıca bir aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır…’.
lerde yollardan müstahdem oldukları kıt’a ve müesseselerden kaçanların evvelce
mahkûm oldukları ceza iki misline iblağ edilir.3.Seferberlikte çağrılıp ta mazeret-
siz üç aydan fazla gelmeyenler ölüme mahkûm olur’ (Demirağ Fahrettin, Askerî
Ceza Kanunu, Ankara: Genelkurmay Basımevi, 2000, s.60).
8
11.12.1935 tarih ve 2862 sayılı Kanun’un 5’nci maddesiyle yapılan değişiklik sonra-
sı maddenin düzenlenişi şöyleydi:
‘
1.Kabul edilecek bir özrü olmadan hazarda ba-
kaya olanlarla yoklama kaçağı veya saklılardan yaşıtlarının veya birlikte muame-
leye tabi oldukları arkadaşlarının ilk kafilesi sevk olunmuş bulunanlar bir aydan
altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar. Sevkten bir hafta içinde kendiliğin-
den gelenlerin cezası yarıya indirilir.2.Seferberlikte birinci fıkrada yazılı olanlarla
ruhsatlılardan sevk gününün bitmesinden itibaren yedi gün içinde gelenler bir
aydan bir seneye, elde edilenler dört aydan iki seneye kadar, yedi günden sonra
üç ay içinde gelenler iki seneden aşağı
olmamak üzere, elde edilenler üç seneden
aşağı olmamak üzere hapis, üç aydan sonra kendiliğinden gelenler beş seneden
az olmamak üzere ağır hapis, elde edilenler ölüm cezasına mahkûm edilirler. Az
vahim hallerde ölüm cezası yerine müebbet veya on seneden aşağı olmamak üzer
ağır hapis cezası ve ölüm cezasından başka yukarı fıkrada yazılı haller için gösteri
e fıkralar yarıya kadar indirilerek hükmedilebilir’ (Demirağ, s.60).
9
15.06.1942 tarih ve 4257 sayılı Kanun’un 1’nci maddesiyle yapılan değişiklik son-
rası madde hükmü şöyleydi: ‘1.Kabul edilecek bir özrü olmadan, hazarda bakaya
olanlarla yoklama kaçağı veya saklılardan yaşıtlarının veya birlikte muameleye
tabi arkadaşlarının ilk kafilesi sevk olunmuş bulunanlarla ihtiyat erattan çağrılıp ta
özürsüz yaşıtlarının veya birlikte muameleye tabi arkadaşlarının sevklerinden son-
ra bir hafta içinde gelmeyenler veyahut gelip te kıtalarına iltihak etmeden savuşan-
lar bir aydan altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Yaşıtlarının veya birlikte
muameleye tabi arkadaşlarının sevkinden sonra bir hafta içinde kendiliğinden ge-
lenlerin cezası yarıya indirilir. 2.Seferberlikte birinci fıkrada yazılı olanlarla ruhsat-
lılardan sevk gününün bitmesinden itibaren yedi gün içinde gelenler bir aydan bir
seneye, elde edilenler dört aydan iki seneye kadar, yedi günden sonra üç ay içinde
gelenler iki seneden aşağı olmamak üzere elde edilenler üç seneden aşağı olmamak
üzere hapis, üç aydan sonra kendiliğinden gelenler beş seneden az olmamak üzere
ağır hapis, elde edilenler ölüm cezasına mahkûm edilirler. Az vahim hallerde ölüm
cezası yerine müebbet veya on seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezası veri-
lir ve diğer hallerde gösterilen cezalar yarıya indirilir’ (Demirağ, s.61).
10
Demirağ, s.61.