26 / 457
25
TBB Dergisi 2017 (130)
Volkan MAVİŞ
cut boşluklarının kullanılması yoluyla da gerçekleşebileceğini belirt-
miştir.
51
Bu yaklaşıma göre ırza geçme yalnızca vajinal yolla değil, anal
veya oral yoldan cisim sokulması suretiyle de gerçekleştirilebilir.
52
RUCM, hangi durumların cebir sayılacağına ilişkin de tespitlerde
bulunmuştur. Mahkeme fiziksel bir cebrin varlığını şart koşmamakta-
dır. Silahlı çatışma gibi olağanüstü dönemlerde tehdit, şantaj ve ben-
zer baskı araçlarının cebir olarak kabul edilebileceği belirtilmektedir.
53
Görüldüğü gibi RUCM gerek cinsel davranış, gerekse cebir unsurları
bakımından genişletici bir yoruma yer vermiştir. Son olarak belirtelim
ki Mahkeme, yaptığı tartışmalar sırasında rıza unsuruna ilişkin değer-
lendirmede bulunmamıştır.
EYUCM, RUCM’nin belirttiği ırza geçme tanımından farklı bir an-
layışı benimsemiştir. Yugoslavya Mahkemesi, belirlilik ilkesini göze-
terek daha somut bir tanım ortaya koymaya çalışmıştır.
54
Mahkeme,
genel olarak dünya çapında kabul gören klasik tanıma bağlı kalmış-
tır.
55
EYUCM,
Furundžija
davasında ırza geçmenin oluşması için iki un-
surun varlığını aramıştır.
56
Öncelikle, failin mağdurun vajinasına veya
anüsüne penisini veya herhangi bir cismi sokması, ya da mağdurun
ağzına penisini sokması gerekmektedir. İkinci olarak, söz konusu fiil
mağdura veya üçüncü bir kişiye karşı cebir, şiddet veya şiddet tehdi-
diyle uygulanmalıdır. O halde EYUCM’nin kabulüne göre kadın bu
suçu ancak anal veya vajinal yoldan cisim sokarak gerçekleştirebilir.
Ayrıca ırza geçmenin tanımı dar şekilde yapıldığından parmak sok-
mak gibi fiillerin kapsam dışında kaldığı belirtilmiştir.
57
EYUCM,
Furundžija
davasında yaptığı ırza geçme tanımına ilerle-
yen davalarda da bağlı kalmıştır. Diğer yandan Mahkeme yaklaşık üç
51
Mahkeme, mağdurenin cinsel organına odun parçası sokulmasını ırza geçme ola-
rak kabul etmiştir. Prosecutor v. Akayesu, para. 686.
52
Phillip Weiner, “The Evolving Jurisprudence of the Crime of Rape in International
Criminal Law”,
Boston College Law Review
, Vol. 54, Iss. 3, 2013, s. 1210.
53
Prosecutor v. Akayesu, para. 688.
54
Ahmet Hamdi Topal, Uluslararası Ceza Yargılamalarında Cinsel Suçlar, On İki
Levha Yay., İstanbul 2009, s. 175.
55
Kirsten Campbell, “The Trauma of Justice: Sexual Violence, Crimes Against Hu-
manity and the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia”, Soci-
al & Legal Studies, Vol. 13, Iss. 3, 2004, s. 332.
56
Prosecutor v. Furundžija,
Case No
.
IT-95-17/1-T, Judgement, 10.12.1998, para.
185.
57
Weiner, s. 1211.