Dergi 130

23 / 457

22 İnsanlığa Karşı Suçlar ve Soykırım Suçu Kapsamındaki Cinsel Şiddet Fiilleri
dahi savaş sırasında tecavüze uğrayan Fransız kadınlarla ilgili detaylı
inceleme yapmaktan kaçınmıştır.36 Buna karşılık Tokyo Askeri Mah-
kemesi, Statüsü’nde açıkça belirtilmemesine rağmen ırza geçme suç-
larını yargılama yoluna gitmiştir. Üst düzey yetkililer dahi içerisinde
ırza geçmenin de bulunduğu pek çok suçtan hüküm giymişlerdir.37
Konumuz bakımından Cenevre Sözleşmeleri de önem taşımakta-
dır. Bahsi geçen sözleşmeler savaş sırasında gerçekleşen vahim ihlal-
lerin önlenmesi amacını gütmektedir. Bu bakımdan pek çok gayri in-
sani fiili yasaklayan sözleşmeler, cinsel suçları vahim ihlaller arasında
göstermemiştir. Cinsel şiddete ilişkin düzenlemeler diğer suçlara ait
hükümlerin arasında geçmektedir.38 Örneğin, Harp Zamanında Sivil-
lerin Korunmasına ilişkin Cenevre Sözleşmesi’nin 147. maddesi sivil-
lere karşı uygulanan işkence ve gayri insani fiilleri yasaklamaktadır.39
Uluslararası ceza hukukunun uzun yıllar süren duraksamasından
sonra kurulan EYUCM ve RUCM statüleri insanlığa karşı suçlara vü-
cut veren seçimlik hareketlerin sayısını artırmışlardır. Her iki statü de
ırza geçmeyi insanlığa karşı suçun bir şekli olarak açıkça düzenlemiş-
tir.40 Bu yaklaşım önemlidir zira cinsel şiddeti savaşın kaçınılmaz yanı
olarak görmek yerine, etkin bir savaş silahı olarak görmek gerektiği
anlaşılmıştır.41 Yine de statülerin benimsediği suç tanımları eleştiriye
açıktır. Irza geçme dışında kalan cinsel özgürlüğe karşı suçlara yer ve-
rilmemesi tepki çekmiştir.42 Gerçekten de ırza geçme, cinsel özgürlüğe
karşı gerçekleştirilen ihlallerin sadece bir kısmını kapsamaktadır.
36 Sita Balthazar, “Gender Crimes and the International Criminal Tribunals”, Gonza-
ga Journal of International Law, Vol. 10, Iss. 1, 2006-2007, s. 44.
37 Diğer yandan Mahkeme, fuhşa zorlama gerçeğini görmezden gelmiştir. Mark El-
lis, “Breaking the Silence: Rape as an International Crime”, Case Western Reserve
University’s Journal of International Law, Vol. 38, 2006-2007, s. 228.
38 Bassiouni, s. 429.
39 Harp Zamanında Sivillerin Korunmasına İlişkin Cenevre Sözleşmesi, 12.08.1949,
conventions-protocols.pdf, (Erişim Tarihi: 10.10.2016).
40 Irza geçmenin insanlığa karşı suç olarak tanınması amacıyla uluslararası alanda
yürütülen kampanyalar için bkz. Christine Chinkin, “Rape and Sexual Abuse of
Women in International Law”, European Journal of International Law, Vol. 5, 1994, s.
332-336.
41 Mitchell, s. 240.
42 Bassiouni, s. 438.