29 / 457
28
İnsanlığa Karşı Suçlar ve Soykırım Suçu Kapsamındaki Cinsel Şiddet Fiilleri
Pozitif düzenlemelerdeki geçmişi eski olmayan cinsel kölelik,
ad
hoc
mahkemeler tarafından da tartışmaya konu edilmişti. Örneğin,
EYUCM konuyu kölelik başlığı altında ele almıştır. Mahkeme’ye göre
kölelik durumundan bahsedebilmek için olası faktörlerin değerlendi-
rilmesi gerekir. Öyleyse duruma göre; mağdurun hareketlerinin kont-
rol edilmesi, kaçmayı önlemeye yönelik önlemler alınması ve hatta
psikolojik kontrol sağlanması kölelik olarak kabul edilebilir.
70
Ancak
cinsel kölelik, köle (esir) etme hallerinin daha ciddi bir şekli olarak
karşımıza çıkmaktadır.
71
Roma Statüsü’nde benimsenen cinsel kölelik tanımını aydınlat-
makta fayda vardır. Statü öncelikle köleliğin varlığını gösteren şartları
aramaktadır. Failin mağdur üzerinde mülkiyete bağlı yetkilere sahip
olması halinde (satın alma, satma, takas, ödünç) kölelik ilişkisinden
bahsedilir.
72
Yine özgürlüğü bu derece sınırlandıran haller de köleli-
ğe işaret eder.
73
Bu kölelik ilişkisine bağlı olarak failin mağdura karşı
cinsel içerikli hareketlerinin bulunması durumunda cinsel köleliğin
varlığından bahsedilir. Yaklaşık 6 ay boyunca terk edilmiş bir evde tu-
tulan kadınların her gelişlerinde askerlerin tecavüzüne uğraması hiç
şüphesiz cinsel kölelik oluşturur.
74
UCM, Roma Statüsü’nün aradığı unsurları içtihatlar yoluyla yo-
rumlamaktadır. Mahkeme güncel bir kararında cinsel eylemlerin
şekline ilişkin tespitlerde bulunmuştur. Buna göre kadınların / kız
çocuklarının mecbur bırakıldıkları her kişiyle cinsel ilişkiye girmek
zorunda bırakılmaları cinsel kölelik oluşturur.
75
Yine Mahkeme, halen
devam eden
Ntaganda
davasında cinsel köleliğin varlığını değerlendir-
miştir. İddianamenin incelendiği ön oturumda Mahkeme, mağdurun
“mülkiyetine” sahip olan sanığın, eşya taşıma gibi işlerde kullanılan
mağdura karşı defalarca ırza geçme eylemini gerçekleştirmesini cinsel
kölelik olarak yorumlamıştır.
76
Konseyi’nin 14.08.2000 tarih ve 1315 sayılı kararı), mad. 2(g). Esasen andığımız
metin Roma Statüsü’nden önce yürürlüğe girmiştir. Ancak Roma Statüsü’nün şe-
killenmesi uzun yıllar aldığı için Sierra Leone Statüsü’nü öncü saymak yanlış olur.
70
Prosecutor v. Kunarac, para. 119. NitekimMahkeme, sanıkları köle etme sebebiyle
mahkûm ederken cinsel şiddeti de bir unsur olarak göz önünde bulundurmuştur.
71
Cryer / Friman / Robinson / Wilmshurst, s. 256.
72
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Suçların Unsurları, 7(1)(g)-2/1.
73
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Suçların Unsurları, 7(1)(g)-2/1.
74
Prosecutor v. Kunarac, para. 732-742.
75
Prosecutor v. Katanga, para. 978.
76
Prosecutor v. Ntaganda, Case No: ICC-01/04-02/06, Decision Pursuant to Article