Dergi 130

38 / 457

37 TBB Dergisi 2017 (130) Volkan MAVİŞ
yargılanması için oluşturulan Nürnberg Mahkemesi’nin etkinliği bü-
yük tartışmalar yaratmıştır. Savcılık makamı iddianamesinde, tüm bir
ulusun, insanların veya ırkın plan dâhilinde öldürülmesini soykırım
olarak nitelendirmiştir.120 Ancak, yargılamaların sonucunda soykırım
suçu sebebiyle hüküm kurulmamıştır. Örneğin Mahkeme, Doğu Av-
rupa’daki Yahudilerin katledilmesinin, siyasi ve ırki saiklerle zulüm
oluşturduğundan bahisle insanlığa karşı suçun unsurlarının gerçek-
leştiğine karar vermiştir.121 Mahkeme, o dönemde Lemkin tarafından
yaratılmış yeni bir öğreti bulunmasına karşın soykırım suçundan hü-
küm kurma yoluna gitmemiştir. Hiç şüphesiz Mahkeme’nin tutumu
anlaşılabilir, zira Nürnberg Statüsü soykırım suçunu Mahkeme’nin
görev alanı içerisinde düzenlememişti.
Ne Nürnberg ne de Tokyo mahkemeleri soykırımdan ayrı bir suç
tipi olarak bahsetmiştir. Her iki askeri mahkeme de belirli gruplara
karşı gerçekleştirilen kıyımları “zulmetme” adı altında cezalandırma
yoluna gitti.122 Soykırım, ilk kez Soykırım Suçunun Önlenmesine ve
Cezalandırılmasına Dair Sözleşme kapsamında bağımsız bir suç tipi
olarak öngörüldü. Buna göre;
“Bu Sözleşme bakımından, ulusal, etnik, ırksal veya dinsel bir
grubu, kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla işlenen
aşağıdaki fiillerden herhangi biri, soykırım suçunu oluşturur.
a) Gruba mensup olanların öldürülmesi; b) Grubun mensuplarına
ciddi surette bedensel veya zihinsel zarar verilmesi; c) Grubun bütü-
nüyle veya kısmen, fiziksel varlığını ortadan kaldıracağı hesaplanarak
yaşam şartlarını kasten değiştirmek; d) Grup içinde doğumları engel-
lemek amacıyla tedbirler almak; e) Gruba mensup çocukları zorla bir
başka gruba nakletmek”123 soykırım suçunu oluşturur.
İnsanlığın en büyük katliamlarının uluslararası arenada gündeme
getirilmesi Soykırım Sözleşmesi’ne büyük önem kazandırmaktadır.
120 France v. Goerning, Case No: 22 IMT 203, 1946, para. 45, 46.
121 France v. Goerning, para. 549.
122 Antonio Cassese, International Criminal Law, Oxford University Press, Oxford
2003, s. 96.
123 Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme,
09.12.1948,
Onlenmesine-Ve-Cezalandirilmasina-Dair-Sozlesme.pdf, (Erişim Tarihi:
13.10.2016), mad. 2.