392 / 457
391
TBB Dergisi 2017 (130)
Neşe BARAN ÇELİK
Sonuç olarak bizim de katıldığımız görüş uyarınca, İskân Kanunu
m.8/4 hükmünün TVK m.12/1-d hükmünün yanı sıra korunmasının
gerekli olup olmadığı ve korunacaksa da her iki hükmün uygulama
alanını net bir şekilde belirleyecek ve açıklayacak gerekli düzenleme-
lerin yapılması uygulama açısından karışıklığı da gidermek adına ge-
reklidir.
109
B. Türk Vatandaşlığını İstisnai Haller Kapsamında Kazanmanın
Şartları
403 sayılı mülga Kanun’da istisnai olarak Türk vatandaşlığına alı-
nabilmek için, Kanunda sayılan yabancı gruplarından birine dâhil
olmanın yanı sıra genel olarak vatandaşlığa alınma şartlarından mü-
racaat tarihinden geriye doğru Türkiye’de 5 yıl ikamet etmiş olma ve
Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışı ile teyit etmiş olma
şartları dışında hepsi aramaktaydı. Böylece, istisnai yolla Türk vatan-
daşlığının kazanılabilmesi için, yabancının kendi milli kanununa, va-
tansız ise Türk Kanununa göre reşit olması; iyi ahlak sahibi olması;
genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden hastalığı bulunmaması;
yeteri kadar Türkçe konuşabilmesi ve Türkiye’de kendisinin ve geçimi
ile yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mes-
leğe sahip olması da gerekliydi (m.7).
110
Söz konusu şartlar, yürürlükte
olan TVK’da genel olarak vatandaşlığın kazanılması için aranmakta-
dır; ancak istisnai yoldan Türk vatandaşlığının kazanılması için genel
yolla vatandaşlığa alınmanın aksine ‘milli güvenlik ve kamu düzeni
bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak’ dışında bir
şart aranmamaktadır. İstisnai yolla vatandaşlığa alınacak yabancıla-
rın Türkiye ile olan bağlılıklarının genel olarak vatandaşlığa alınacak
kişilere göre daha yoğun olarak kabul edildiği için Türkiye ile ilgi ve
bağlılığı tespite yarayan bu şartların söz konusu yabancılar için arama
gereği duyulmaması bu düzenleme için doktrinde gösterilen sebep-
lerden biridir.
111
Öte yandan, 12. madde de sayılan yabancıların, genel
109
Aynı yönde bkz. Güngör, Tâbiiyet, s.117. Nitekim daha TVK tasarı halindeyken
de doktrin tarafından bu konuya dikkat çekilmiştir. Bkz.:Tiryakioğlu, s. 87.
110
Ayrıntılı bilgi için bkz.: Erdoğan Göğer, Türk Tâbiiyet Hukuku, Ankara 1972, s.57-
77; Ergin Nomer, Vatandaşlık Hukuku, 11. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1997,
s.73-85.
111
Doğan, Vatandaşlık, s.78.