131

342

Hekimin Hizmetten Çekilme Hakkı

Acil yardım, resmi görevin ifası ve insani vazifenin ifası hallerin-

de, hekimin sahip olduğu mesleki ve şahsi nedenler ne kadar önemli

olursa olsun, hekim hizmetten çekilme hakkını kullanamaz. Zira bu

nedenler hekimin hizmetten çekilmesini engeller. Acil yardım duru-

munda hekimin öncelikle hastayı ön muayene tabi tutması, sonra du-

rumunu stabilize etmesi ya da stabilize etmesi mümkün değilse ileri

bir sağlık kurumuna uygun bir şekilde sevk etmesi gerekir. Bu gerek-

lilikler yerine getirildikten sonra hekim, hizmetten çekilme hakkını

kullanabilir. Resmi görevin ifası, genel olarak kamu görevlisi olmak

şeklinde anlaşılmaktadır. Ancak resmi görevin ifasının bu şekilde an-

laşılması, kamu görevlisi hekimin şiddet olayları da dâhil olmak üzere

hiçbir durumda hizmetten çekilme hakkını kullanamaması sonucunu

doğurur. Kanaatimizce bu ifadenin kamu görevlisi hekimin bu göre-

vinden ayrıca ve bir resmi karar ile görevlendirildiği durumları içer-

diği kabul edilmelidir. İnsani vazifenin ifası ile kastedilen, hekimin

kanuni veya sözleşmesel bir yükümlülüğünün bulunmadığı hallerde

dahi tıbbi girişim gereken bir durumla karşılaştığında tedavi uygu-

laması gerekliliğidir. Buna göre, başkalarının bu bakımı sağlamaya

istekli ve yeterli olduğundan emin olmadıkça hekim, acil bakımı bir

insanlık görevi olarak sunmakla yükümlüdür.

Bu engellerin bulunmadığı durumlarda ise hekimin, hizmetten

çekilme hakkını kullanırken belli bir usule uygun davranması gerekir.

İlk olarak, hastanın ihtiyaç duyduğu tedaviyi uygulayabilecek uzman-

lıkta ve erişilebilir ikinci bir hekim bulunmalıdır. Erişilebilir olmaktan

maksat, hastanın diğer hekime ulaşmasının çok zahmetli olmaması-

dır. Erişilebilir olup olmadığı belirlenirken hastanın sağlık durumu,

sağlık kuruluşları arasındaki mesafe, sahip olunan nakil vasıtaları,

coğrafi koşullar, iklim koşulları gibi pek çok husus dikkate alınır. İkin-

ci olarak hekimin hastayı ve tedaviyi üstlenecek hekimi bilgilendirme

yükümlülüğünü yerine getirmesi şarttır. Bilgilendirme yükümlülüğü

yerine getirilirken hastaya durumu, tıbbi ihtiyaçları ve tedavinin gele-

cek aşamaları hakkında bilgi verilmesi ve tedaviye ilişkin müşahede

notlarının diğer hekime iletilmesi gerekmektedir.

Konsültasyona dayanan çekilme hakkı iki türlüdür. İlkinde he-

kimin konsültasyon isteği hasta tarafından reddedildiğinde hekim

hizmetten çekilme hakkını kullanabilir. Ancak hekimin bu hakkı

kullanabilmesi için konsültasyon isteğinin bir pozitif defansif tıp uy-