591 / 705
590
Uluslararası Hukuk Açısından Fırat Kalkanı Harekâtının Meşruluğu Sorunu
Sürece Arap Birliği de dâhil olarak, 12 Kasım 2011 tarihinde
Suriye’nin de onayladığı, Suriye krizinin çözümü için şiddet eylemle-
rini ve diğer insan hakları ihlallerinin durdurulmasını öngören bir Ey-
lem Planı kabul etmiştir.
11
Ancak şiddet olayları devam etmiş ve Birlik,
12 Kasım 2011 tarihinde de Suriye’nin örgütteki üyeliğini askıya alan
ve aynı zamanda ekonomik ve siyasi yaptırımların uygulanmasını ön-
gören bir karar almıştır. Suriye’ye ülkede düzeni sağlaması için dört
günlük bir süre tanınmış, ancak herhangi bir gelişme olmaması üzeri-
ne, askıya alma kararı 16 Kasım tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş-
tir.
12
Eylem Planına uygun olarak, Suriye ile Arap Birliği arasında, 19
Aralık 2011 tarihinde, Arap gözlemcilerin Suriye’de görev yapmala-
rına izin veren protokol imzalanmıştır. Ancak 19 Ocak 2012 tarihinde
gözlemci heyetinin görevi, çeşitli tartışmaların ve sorunların ardından
sona ermiştir.
13
2012 yılının Şubat ayında Suriye’de yeni anayasa halk
oylamasında yüzde 89,4 oy oranı ile kabul edilmiştir. Mart ayında Tür-
kiye, şiddet olayları nedeniyle Şam’daki büyükelçiliğini geçici olarak
kapatmıştır.
Arap Birliği tarafından hazırlanan 2 Kasım 2011 tarihli Eylem Pla-
nını destekleyen 4 Şubat 2012 tarihli BM Güvenlik Konseyi karar tasa-
rısı
14
Rusya ve Çin tarafından veto edilmiştir. 23 Şubat 2012 tarihinde
Arap Birliği ve BM, BM eski Genel Sekreteri Kofi Annan’ı, BM-Arap
Birliği Suriye Özel Temsilcisi olarak atamıştır.
15
Annan, altı maddelik
Planı
16
Suriye yönetimine sunmuş ve Plan, Suriye yönetimi tarafından
olumlu karşılanarak uygulanmaya başlanmıştır. 14 Nisan 2012 tari-
matik insan hakları ihlallerini işlemekten dolayı kınanmıştır. Örneğin bkz. A/
RES/66/176, A/RES/66/253, A/RES/66/253 B
11
League of Arab States Council Resolution 7436, 7437, Extraordinary Session, 2 No-
vember 2011
12
LAS Council Resolution 7438, Extraordinary Session, 12 November 2011
13
Heyet Raporu için bkz. UNSC, S/2012/71, Annex,
Enclosure 4, League of Arab
States Observer Mission to Syria, “Report of the Head of the League of Arab States
Observer Mission to Syria for the period from 24 December 2011 to 18 January
2012”
14
S/2012/77
15
SG/SM/14124, 23 February 2012.
http://www.un.org/press/en/2012/sgsm14124.doc.htm (E.T. 13.07.2017) Bu atama BM Genel Kurulu’nun 16 Şubat
2012 tarihli ve A/RES/66/253 sayılı kararı uyarınca yapılmıştır (para. 11).
16
Plan metni için bkz. “Six-Point Proposal of the Joint Special Envoy of the United
Nations and the League of Arab States”, S/RES/2042 (2012) BM Güvenlik Konse-
yi kararı eki