590 / 705
589
TBB Dergisi 2018 (134)
Süleyman Sırrı TERZİOĞLU
halif gruplar, rejime karşı mücadele etmenin yanında, zaman zaman
kendi aralarında da çatışmışlar ve çatışmaktadırlar.
3
Ülke çapına yayılan olayların engellenebilmesi için Suriye Cum-
hurbaşkanı Esad, siyasi mahkûmların tahliyesi, hükümetin değişme-
si ve 48 yıl süren olağanüstü hal rejiminin kaldırılmasını içeren bazı
kararlar almıştır. Ancak gösteriler sona ermemiş ve şiddet devam et-
miştir. Olayların şiddetlenmesi üzerine, BM İnsan Hakları Konseyi,
Suriye’de gerçekleşen insan hakları ihlallerini araştırmak üzere, 22-23
Ağustos 2011 tarihlerinde yapılan toplantısında, uluslararası bir soruş-
turma komisyonun kurulmasını kararlaştırmıştır.
4
Ancak 4 Ekim 2011
tarihinde, BM Şartı’nın 41. maddesi uyarınca Suriye’ye yönelik olarak
olası önlemlerin alınmasını tavsiye eden BM Güvenlik Konseyi karar
taslağı,
5
Çin ve Rusya tarafından veto edilmiştir.
6
2011 yılının Ekim ayında muhalifler, İstanbul’da bir araya gelerek,
“Suriye Ulusal Konseyini” kurduklarını ilan ettiler. Ancak Suriye Ulu-
sal Konseyi, yaşadığı iç çatışmalar nedeniyle uluslararası toplumun
desteğini tam olarak kazanamamıştır. Bu yüzden muhalifler, 11 Kasım
2012 tarihinde Doha’da bir araya gelerek, “Suriye Muhalif ve Devrimci
Güçler Ulusal Koalisyonu” adı altında daha geniş kapsamlı bir yapı
oluşturdular.
7
Yukarıda bahsettiğimiz Kararı
8
üzerine BM İnsan Hakları Konseyi
tarafından kurulan “Suriye Arap Cumhuriyeti Bağımsız Uluslarara-
sı Soruşturma Komisyonu”, 23 Kasım 2011 tarihli Raporunda, Suriye
Arap Cumhuriyeti’ndeki silahlı şiddetin, uluslararası hukuka göre bir
iç silahlı çatışma seviyesine çıkma riski taşıdığını, bu durumda insancıl
hukukun uygulanacağı değerlendirmesinde bulunmuştur.
9
Bu arada
BM Genel Kurulu da, 2011 yılından itibaren Suriye’yi kınayan çeşitli
kararlar almıştır.
10
3
Suriye’deki olayların kronolojisi için bkz.
http://www.securitycouncilreport.
org/chronology/syria.php (E.T. 11.07.2017)
4
A/HRC/RES/S-17/1
5
S/2011/612
6
The 6627th meeting of the UN Security Council, 4 October 2011 (S/PV.6627)
7
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu hakkında geniş bilgi için
bkz.
http://tr.etilaf.org/(E.T. 10.07.2017)
8
A/HRC/RES/S-17/1
9
UN Human Rights Council, Report of the Independent International Commission
of Inquiry on the Syrian Arab Republic, A/HRC/S-17/2/Add.1, 23 November
2011, para. 97
10
BM Genel Kurulunda alınan çeşitli kararlarda, Suriyeli yetkililer, ciddi ve siste-