TBB Dergisi Özel Sayı

152

Kadın ve Çevre

GİRİŞ

“Kadın” ve “Çevre” konularının yan yana getirilmesi, önem-

li bir birlikteliği doğurmuştur. Kadınların, çevreyi “yaşanabilir” ve

“sürdürülebilir” kılması açısından rollerinin farkında olmaları du-

rumunda, bu birlikteliğin daha da cazip hale geleceği açıktır. Diğer

taraftan, çevrenin bozulmasından ve olumsuz çevre koşullarından en

çok etkilenenler de kadınlar olmaktadır. Bu sonuçlar göstermektedir

ki, gerek çevreci gerekse toplumsal cinsiyetçi bir yaklaşımla hareket

edildiğinde, çevreden etkilenen ve çevreyi koruma sorumluluğu olan

kadınların önemi bir kat daha artmaktadır. Kadınlar doğurmak, bes-

lemek, büyütmek ve üretmek işlevleri dolayısıyla doğa ile etkileşim

içerisindedirler. Bu nedenle, benzer işlevleri olan doğaya karşı her za-

man kendilerini daha yakın hissetmişlerdir. Dilimize yerleşmiş olan

“Tabiat Ana” ifadesi, kadın ve doğa/çevre arası etkileşimi çok güzel

biçimde ortaya koymaktadır

Kentsel ve kırsal bölgelerde meydana gelen çevresel tahribatın,

başta kız çocukları olmak üzere kadınların sağlığını ve yaşam kalite-

sini daha fazla etkilediği bilinmektedir. Kadınlar doğurganlıklarından

dolayı, çevre kirliliğinden hem kendilerinin duyarlılıkları hem de ge-

lecek nesilleri etkilemesi açısından daha fazla risk altındadırlar. Dünya

Sağlık Örgütünün 1984 Tarihli Raporuna göre, odun-kömür dumanla-

rı ile tezek-gübre gazları, kadınların solunum ve görme fonksiyonları

üzerinde olumsuz etkide bulunabilmekte ya da yemek pişirirken solu-

dukları havadaki kanserojen ve benzipiren maddelerin etkisi, aşırı si-

gara içmeye eş değer olabilmektedir.

Ancak kadınları etkileyebilecek

çevre sorunlarını, sadece kadınların geleneksel rolleri göz önüne alı-

narak belirlemeye gitmek, eksik bir değerlendirme olacaktır. Tehlikeli

atıkların havaya, suya ve toprağa verilmesi sonucunda besin zincirine

zararlı maddelerin girmesi, GDO’lu ürünlerin kullanılması veya solu-

duğumuz havanın bozulması sonucu oluşan sağlık sorunları üzerinde

durulması gerekmektedir.

Ancak çevrenin olumsuzluklarından daha çok etkilenmelerine

rağmen kadınlar, çevreyi olumsuz yönde etkileyen konumunda değil-

Alıca, Süheyla Suzan, Kadın ve Çevre Komisyonu Raporu, 2007.

Gender and the Environment, C:\Documents and Settings\xp\Desttop\Kadın ve

Çevre\Gender and Environment.mht