TBB Dergisi Özel Sayı

168

Kadın ve Çevre

makta ve her yıl 2 milyondan fazla çocuğun ölümüne neden olmaktadır.

Kirli su bütün insanların sağlıklarını tehdit etmektedir. Bu durum, insan-

lık onurunu aşağılayan bir husustur.”

Su yaşamdır ve su aynı zamanda

hijyen, beslenme, hayvanların bakımı gibi bir çok sosyal ve kültürel faali-

yetler için de elzemdir. Ayrıca tarım ve sanayi sektörü için de gereklidir.

Kadınlar ve kız çocuklarına hemen hemen birçok kültürde edilgen

roller biçildiğinden sosyal ve ekonomik durum olarak daha önemsiz

ve alt işlerde görevlidirler. Araştırmalar göstermektedir ki, Afrika’nın

kırsal kesiminde hane halkı zamanının %26’sını su getirmek için har-

camaktadırlar ve bu görevi genellikle kadınlar üstlenmektedirler. Bu

nedenle kadınlar, su ve sanitasyon hizmetlerinin yokluğundan veya

yetersizliğinden daha fazla etkilenmektedirler. Sefalet içinde yaşayan

1.3 milyar insanın yaklaşık %70’i kadınlardır. (WHO, 2001 Raporu)

Çamaşır yıkamak, çocuk bakımı yapmak, yemek hazırlamak, banyo

ve diğer temizlik işlerini yürütmek gibi hizmetlerin sunulması kadın

ve kız çocuklarına kalırken, evin gelirini toplamak ve karar hakkı er-

keğe ait olmaktadır. Kolay erişilebilen sular genellikle kuyu, dere gibi

kaynaklardan alındığı için kirli olmakta ve enfeksiyon hastalığı riski

taşımaktadır. Bunun yanı sıra, kadınların sağlığı aynı zamanda su ta-

şımanın ağır yükünden etkilenmektedir. Bu görev ayrıca, kadınların

zamanlarını ev dışında başka yerde, daha üretici işlere ya da eğitime

harcamalarını da engellemektedir.

Bu rollerinin aksine erkek birçok kültürde baskın rollere sahiptir.

Birçok yaşamsal erki, yetkiyi erkek olarak doğduğu için elinde tut-

maktadır. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre bu olgunun kadın

ve kız çocuğuna dolaylı olarak ve sağlık açısından maliyeti oldukça

yüksek olmaktadır. Su kaynaklarına ulaşmakta yaşadığı bedensel güç-

süzlükler, suya ulaşmak için yaşadığı zorluklar, hijyen bilgisine sahip

olamama (eğitim olanağı yaratılmaz ise), tuvalet olanaklarının kısıtlılı-

ğı yüzünden kadınlar ve kız çocukları; taciz ve şiddete maruz kalabil-

mektedir. Büyük şehirlerde bu sorun farklı şekilde ortaya çıkmaktadır.

Oysa bu konudaki karar hakkı gerek yerel yönetimde gerekse devlet

içinde erkeklerin elindedir.

Kofi Annan, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, “Water: A Human Right”, Water

Rights and Wrongs, UNDP, Peace Child International, 2007, sh. 10.