469 / 497
468
Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme
geçmediğinden, çalışmada devlet destekleri düzeyi tarafımızca incele-
nememiştir.
-CDB politkalarının etkinliği, devletin tüm kurumlarını ve toplu-
mu sürece dâhil etmesine, kamu gelirleri ve kamu harcamaları bakı-
mından cinsiyet ayrımını ortadan kaldırmasına, kadın girişimciliğine
ilişkin finansal desteklerin işlerlik kazanmasına bağlıdır. Bunu sağla-
mak için öncelikle Türkiye’de kamu gelirlerinin ve kamu harcamala-
rının İskandinav ülkeleri uygulanmasında olduğu gibi sektörlere ve
cinsiyete göre çıktı odaklı analizi yapılmadır. Bu doğrultuda cinsiyete
dayalı kaynak tahsisinin ve CDB’nin bütçe eki bir uygulama olarak
getirilmesi ve özel fon tahsisleriyle desteklenmesi yararlı olacaktır. Di-
ğer yandan Türkiye’de uygulanan CDB’nin başarısı, cinsiyet ayrım-
cılığını önlemede kullanılan sosyal, hukuki, siyasi vb. diğer alanlar-
daki politikaların koordineli şekilde yürütülmesine bağlıdır. Bütçede
özellikle sağlık alanlarında kadınların ve erkeklerin, önleyici bir sağlık
politikası olarak (meme kanseri ile mücadelede belirli yaşın üstünde-
ki kadınların mamografi çekimlerinin zorunlu kılınması, kontrollere
gidemeyecek derecede yaşlı olanlara evde hizmet alabilme imkânın
getirilmesi ve benzer şekilde erkekler açısından da prostat kanseri ile
mücadele kapsamında benzer bir teşvikin getirilmesi gibi) ödenek ay-
rılması sosyal bütçelemenin başarılı bir örneği olacaktır. Aynı zamanda
Türkiye’de eğitim alanında okullaşma ve kız öğrencilerin okula teşvi-
kine ilişkin kampanyalar (Kardelen projesi, haydi kızlar okula projesi,
ana-kız okuldayız projesi vb.) sayesinde sınırlı olarak iyileşmeler gö-
rülmesine rağmen, bölgeler arası farklılıklar dolayısıyla ortaya çıkan
sorunlar halen devam etmektedir. Bu kapsamda okullaşma oranında
artış, kız yurtlarının ve yatılı ilköğretim bölge okullarının sayısında
artışın yanı sıra eğitimde niteliğin artırılmasına ve toplumsal cinsiyet
eşitliği konusunda bilincin oluşturulmasına yönelik eğitim harcamala-
rı için fon desteği önerisinde bulunulabilir.
-Uluslararası endeksler ve ulusal veriler incelendiğinde; örneğin;
Global Cinsiyet Eşitsizliği Endeksine göre Türkiye 144 ülke arasında
130. sırada yer alırken, TÜİK 2014 İstatistiklerle Kadın verilerine göre;
Türkiye’de 15 yaş üstü kadınların istihdam oranı %26,7 olup, erkek-
lerin üçte biridir. Bu veriler ışığında kadınların işgücüne katılımı ve
siyasi katılımı noktasında Türkiye uygulamasının gelişmiş diğer ül-
kelerin oldukça gerisinde olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.