474 / 497
FEMİNİST HUKUK TEORİSİNDE
METODOLOJİ*
METHODOLOGY
IN FEMINIST LAW THEORY
Fatma Süzgün ŞAHİN
**
Özet:
Hukukla ilgili çalışmalarda, aslında, yalnızca hukuka özgü
olmayan, diğer sosyal bilim disiplinleriyle de ilgili bir sorun gündeme
gelmektedir: Metodoloji. Çalışma alanıyla ilgili doğru bilgiye ulaşmak,
ancak, doğru metotlarla mümkün olmaktadır ve amaca ulaşmak için
doğru araçların kullanılması, gereklilikten ziyade zorunluluktur; fakat
sosyal bilimlerde metodolojinin sorunu, belki de çok fazla kesinlik is-
temesi; kullandığı metotların akıl, duygu ve arzuyla yoğrulmuş insan
için uygun olmamasıdır. Her disiplin, kendisine uygun bir metodoloji
bulma ve onu geliştirme çabası içindedir. Böylelikle, güvenilir bilgiye
ulaşacak ve ayrıca insanın akli ve medeni sıçrayışları için uygun bir
araç bulmuş olacaktır.
Feminist hukuk teorisinin hukuka yönelttiği en önemli eleşti-
rilerden biri olan ve bu sunumun çıkış noktasını oluşturan hukukun
ataerkilliği; kullandığı dilin ve metodolojinin eril oluşu; kadın dene-
yimlerinin hukuktan dışlanması; kadınlara da uygulanmak için gelişti-
rilen hukukların onların ihtiyaçlarını göz ardı etmesi, seslerini bastır-
ması problemi hukukun öncelikle çözmesi gereken bir problemdir.
Çünkü Gündüz Vassaf’ın da belirttiği gibi, cinselliğimiz bedenimizden
çok zihnimizdedir. Cinsel roller, cinsel ilişkiler, salt genetik açıdan
belirlenmemektedir. Gebelik gibi, önemli bir istisna dışında, cinsel
kimliklerimiz, zihnimizle ilgili bir durumdur. Buradan hareketle, fe-
minist hukuk teorisi de, bilginin ataerkil metotlarla elde edilmesine
karşı çıkmaktadır. Ataerkil metotlar, bilimin ataerkil yapısını perçinle-
mekte ve kadınlara özgü duyguların, deneyimlerin temsil edilmesini
önlemektedir. Bu yolla elde edilen bilgiler ne kadar doğru olurlarsa
olsunlar hep eksik olacaklardır: İçlerinde “kadın oluşları” barındır-
madıkları için. Sonuç olarak, feminist hukuk metodolojisinin kendine
has özellikleri, kullandığı tekniklerin bilinmesi, erkeklerin bilmediği
kadınlığın keşfedilmesinde çok büyük önem taşımaktadır. Söz konu-
su metotların kullanılmasıyla oluşturulacak olan bir hukuk sistemi,
kadınların taleplerini de içermiş olacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Feminizm, Hukuk Teorisi, Feminist Hukuk
Teorisi, Feminist Hukuk Metodolojisi
*
Bu çalışma büyük ölçüde Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde sun-
muş olduğum Feminist Hukuk Teorisinde Metodoloji adlı yüksek lisans tezinden
türetilmiştir.
**
Dr., ORCID: 0000-0003-0028-2661