465 / 497
464
Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme
İsveç
15,8
61 760
43,6
5
Hollanda
17,9
51 060
36,9
6
İspanya
17,3
29 920
38,0
7
Almanya
16,5
47 270
36,9
8
Avustralya
20,2
65 390
30,5
9
Belçika
16,3
46 290
42,4
10
Türkiye
14,5
10 970
14,4
65
Kaynak: Save the Children, 2015, s.61-64.
OECD tarafından 2014’te hazırlanan Sosyal Kurumlar ve Cinsiyet
Endeksinde (SKCE); “Ayırımcı sosyal kurumlar, kadınların ve kızların
haklarına, adalete ve yetkilendirme fırsatlarına erişmesini kısıtlayan
resmi ve gayri resmi yasalar, tutumlar ve uygulamalar olarak tanım-
lanmaktadır”. SKCE; ayrımcı aile kodu, sınırlandırılmış fiziksel bü-
tünlük, erkek çocuk önyargısı, kaynaklara ve varlıklara kısıtlı erişim,
kısıtlı sivil özgürlüklerden oluşan 5 ayrı inceleme alanına göre değer-
lendirilmektedir. Ayrımcı aile kodu alt ayrımında; yasal evlilik yaşı,
erken evlilik, ebeveyn yetkisi, miras, sınırlandırılmış fiziksel bütünlük
ayrımında; kadına karşı şiddet, kadın sünneti, üreme, erkek çocuk ön-
yargısı ayrımında; kayıp kadınlar, doğurganlık tercihleri, kaynaklara
ve varlıklara kısıtlı erişim ayrımında; arazi varlıklarına erişim, arazi
olmayan varlıklara erişim, finansal hizmetlere erişim, kamusal alana
erişim ve siyasi katılım ölçümlenmektedir.
48
Belirtilen endeksin inceleme alanı kapsamının genişliği nedeniyle
çalışmada bu endeksin Türkiye sonuçlarına ve bazı ülke uygulama-
sı sonuçlarına sınırlı düzeyde değinilmiştir. Bu endeks, 2014 yılında
güncellenmiş ve ülkeler, skor değerlerine göre çok düşük, düşük,
orta, yüksek ve çok yüksek olmak üzere 5 gruba ayrılmıştır. Endeks
verilerine göre; sosyal kurumlarda cinsiyet ayrımcılığının en düşük ol-
duğu ilk 3 ülke sırasıyla Belçika (0,0016), Fransa (0,0034) ve Slovenya
(0,0037) iken, Türkiye’de en yüksek ayrım kısıtlı sivil özgürlükler ala-
nındadır. (TÜİK, 2015:1) Endekse göre kadın ve erkekler arasında hu-
kuki bir ayrımın olmadığı alan; kaynaklara ve varlıklara erişim olarak
48
Bknz.
http://www.genderindex.org/.