TBB Dergisi Özel Sayı

479

TBB Dergisi 2017 (özel sayı)

Fatma Süzgün ŞAHİN

Feminist metodolojideki ilk tartışma, geleneksel nicel araştırmaya

yönelik feminist eleştiriden kaynaklanır. Bu eleştiri, 1960’larda hem

daha hem daha öz bir şekilde ifade edilmiştir:

“Geleneksel bilimde ve

teoride kadın bakış açısının literatürde yer almaması.”

Bu temel sorundan

çıkarılan feminist eleştiriler şunlardır:

1. Cinsiyetçi ve elitist araştırma konularının seçimi ve kadına gere-

ken önemin verilmemesi

2. Sadece erkek konularının seçimine bağlı önyargılı araştırma ta-

sarıları

3. Araştırmacı ve konu arasındaki istismarcı ilişki

4. Tarafsızlığın yok olması, erkek bakış açısının belirginleşmesi

5. Nicel değerlerin azaltılması ya da abartılması

6. Uygunsuz yorumlamalar ve genellemeler

7. Yetersiz kaynak kullanımı

Feminist bilimin amaçları, sosyolojinin kurulmuş doğal bilim mo-

delinin ve diğer ilgili disiplinlerin eleştiri bağlamı içinde gelişmiştir.

Eleştirinin kapsamı, bazı feminist perspektifleri, kendi vurgu ve içe-

rikleriyle ilave ederken Marksist ve beşeri bilimlerdeki yorumlayıcı

geleneklerin eleştirel görüşünü de paylaşmaktır

Göz ardı edilmemesi

gereken bir diğer nokta da, bilgi teorisi, metodoloji ve araştırma yön-

temleri arasında önemli bağlar olduğu noktasıdır. Hedeflenen bir fe-

minist araştırma vardır ve sadece araştırma yöntemine odaklanmanın,

bu amacı tanımlama sürecinde engel oluşturacağı kaygısını bazı femi-

nist araştırmacılar taşımaktadırlar. Feminist araştırmada epistemoloji,

diğer bir ifadeyle bilgi teorisi de önemlidir. Epistemoloji, kimlerin bi-

len kişiler olabileceği sorusunu cevaplamaktadır. Toplumsal yargılar

bilgi olarak kabul edilebilirler mi, ne tür şeyler bilinebilirler? Bilgi sos-

yolojisi alanında çalışanlara göre, epistemoloji, yargıların onaylanma

stratejisidir. Tanrı, gelenek, görenek, sağduyu, gözlem, akıl ve erkek

merkezli otoritelere göndermelerin hepsi, bu alışılagelmiş genel geçer

stratejinin örnekleri olarak görülmektedirler. Bilgi sosyolojisi alanında

çalışan feministler, geleneksel bilgi teorilerinin, kadınların bilginin ta-

Jayaratne/Stewart, a.g.e., s. 86.

Acker, a.g.e., s.133.