272 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Bilgehan SAVAŞCI
271
Anayasa’da
“haberleşme hürriyeti”
kenar başlığı altında düzenlenmiş
olsa da haberleşmenin gizliliği konuyla ilgili bir kavram değildir.
12
Zira hükümde sözü edilen; kitle iletişim araçlarına ilişkin değil telefon,
mektup ve telgraf gibi özel iletişim araçlarına ilişkin bir gizliliktir.
13
Haberleşme özgürlüğü; kolektif bir özgürlük, sosyal bir hak ni-
teliğindedir.
14
Devlet hakkın pasif sujesini oluşturmakta, hakka sahip
olanlar hakkın korunmasının yanı sıra hakkın kullanılması için ola-
naklar sağlanmasını devletten talep edebilmektedir.
15
Haberleşme özgürlüğünün temel öğesi niteliğinde olan haklar;
haber, düşünce ve kanıları serbestçe öğrenebilmek ve toplayabilmek
hakkı, düşünce ve kanıları serbestçe açıklayabilmek hakkı ile haber
düşünce ve kanıları serbestçe yayabilmek hakkıdır.
16
Ülkedeki her türlü haber ve düşüncelerin serbestçe öğrenilebil-
mesi ve toplanabilmesi fırsatının olması haberleşme özgürlüğünün ilk
şartıdır.
17
Bu özgürlük iki yönlü bir görünümdedir, vatandaşlar bakı-
mından haber alma hakkını, yayın mensupları açısından ise haberlere
ulaşmak ve haberleri toplamak hakkını içermektedir.
18
Habere ulaş-
mak hakkı; haber, bilgi ve fikirlerin serbestçe toplanabilmesidir.
19
Ha-
ber kaynaklarının çeşitliliği ve habere ulaşma kanallarının açık olması
hakkın kullanılabilmesi için gereklidir.
20
Devlet kurumları bireyleri
doğrudan ilgilendiren idari ve siyasi bilgileriyle bu noktada en önemli
haber kaynaklarından birisini oluşturmaktadır.
21
Basının ve diğer kitle
iletişim araçlarının işlevi bu bilgiler ile kamuoyu arasında köprü kur-
maktır.
22
Fakat bu işlevin kanuni düzenlemelerle sınırlandırılabilmesi
mümkündür.
23
Bilginin temel bir hak olarak görüldüğü sistemlerde
kamu otoriteleri barındırdıkları bilgileri bu hakkın etkili kullanımını
12
İçel, Ünver, s.11.
13
İçel, Ünver, s. 11.
14
Dönmezer, s. 227.
15
Dönmezer, s. 79.
16
Dönmezer, s. 94.
17
Dönmezer, s. 94-95, Abadan, s. 100.
18
İçel, Ünver, s. 58.
19
Özek, s. 33.
20
Reyhan Sunay,
Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Anayasasında İfade Hürriyetinin
Muhtevası ve Sınırları
, Avupa Komisyonu Yayınları, 2001, Ankara, s. 146.
21
Sunay, s. 146.
22
Sunay, s. 146.
23
Sunay, s. 146.