325 / 521
Avrupa Birliği Mevzuatı Işığında Yeni Türk Ticaret Kanunu Uyarınca ...
324
• borçlunun faiz ve ödeme süresi ile ilgili kurallara aykırı hareket
etmek için objektif bir sebebi bulunup bulunmadığı
gibi hususlar da dahil olmak üzere her bir sözleşme ilişkisi açı-
sından tüm şartların göz önünde bulundurulması gerekecektir. Bu
anlamda, somut olayın koşulları dahilinde, örneğin kanuni faizin
ödenmemesine ilişkin bir sözleşme hükmü ağır haksız bir koşul olarak
değerlendirilebilecektir. Direktif, ağır haksız durum yaratan bir koşu-
lun varlığı halinde, söz konusu sözleşme koşulunun geçersiz olacağını
ve alacaklının geç ödeme dolayısıyla uğrayacağı zararlara ilişkin bir
tazminat talebinin söz konusu olabileceğini belirtmektedir. Direktif’e
göre alacaklının geç ödeme dolayısıyla uğrayacağı zararlara ilişkin
tazminat talebi asgari 40 Avro değerinde sabit bir meblağ ile buna ek
olarak talep edilecek makul bir tutarın toplamından oluşacaktır.
11
2. Geç Ödemeyle Mücadele Konusunda Yeni TTK’da Yer
Verilmeyen Direktif Düzenlemeleri
Yeni TTK’da aynen yer verilen hükümlerin yanı sıra, Direktif’te
Avrupa Birliği politikaları çerçevesinde üye devletlerin uymakla yü-
kümlü olduğu başka bir takım hususlara da yer verilmiştir, ancak bu
hususların Türkiye uygulaması açısından Yeni TTK’ya alınması Türk
kanun koyucusu tarafından gerekli ve yerinde görülmemiştir.
Bunlardan ilki, üye devletlerin, tarafların sözleşmelerinde açıkça
malların tesliminden önce mülkiyetin muhafaza edilmesine dair bir
kayda yer vermiş olmaları kaydıyla, ödeme yapılmadan mülkiyetin te-
darikçiden diğer tarafa geçmeyeceğine dair bir düzenlemeye yer ver-
meleri gerektiğidir. Yeni TTK’nın Madde 1530 hükmünde geç ödeme-
ye ilişkin böyle bir sonuç düzenlenmemiştir. Benzer şekilde Direktif,
üye ülkelerin borçlu aleyhine yürütülen borçların yeniden yapılandı-
rılması ve iflas işlemleri gibi hususları anılan düzenleme kapsamından
çıkarabileceklerini ifade etmektedir. Direktif ayrıca, Avrupa Birliği ku-
rumlarının geç ödeme hususundaki hassasiyetine paralel biçimde, söz
konusu düzenleme tahtında mevcut haklar ve yükümlülükler ile ilgili
olarak üye devletlerin toplumu bilgilendirme, özellikle ilgili faiz oran-
11
Yeni TTK’da da buna paralel şekilde, alacaklı tedarikçi açısından ağır haksız
durum yaratan sözleşme hükümlerinin geçersiz olacağını ifade edilmektedir ve
alacaklının alacağını tahsili için talep edebileceği asgari tazminat tutarının yıllık
bazda sabit bir tutar olarak belirlenerek Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nca
ocak ayında ilan edileceği belirtilmektedir.