329 / 521
Avrupa Birliği Mevzuatı Işığında Yeni Türk Ticaret Kanunu Uyarınca ...
328
borçlunun sorumlu olmayacağını veya sınırlı olarak sorumlu olacağını
öngören sözleşme koşulları geçersiz olacaktır. Bu halde Türkiye Cum-
huriyeti Merkez Bankası’nın her yıl ocak ayında ilan edeceği faiz ora-
nı ile alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek asgari giderim
tutarı uygulanacaktır. Yeni TTK’da ayrıca söz konusu faiz oranının
4/12/1984 tarih ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin
Kanunda öngörülen ticari işlere uygulanacak temerrüt faizi oranından
en az yüzde sekiz fazla olması gerektiği belirtilmektedir.
B. KOBİ’lere İlişkin Özel Sınırlamalar
Yeni TTK’nın 1530. Maddesi ile daha önce Türk hukukunda var ol-
mayan bir kurum olarak
“ticari işletmeler arasında mal veya hizmet tedariki
ilişkilerinde geç ödemenin engellenmesi”
hedeflenmekle birlikte, KOBİ’ler
için bu hedefin de ötesinde ek bazı korumalar getirildiği, diğer ticari
işletmeler için sözleşme serbestisi çerçevesinde geçerli olabilecek bazı
anlaşmaların KOBİ’lerin tedarikçi olduğu sözleşmelerde istisnaen dahi
uygulanamayacağı görülmektedir. KOBİ’lerin Türk hukukunda, 4077
sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde korunan
tüketiciler gibi, özellikle ekonomik açıdan kendilerinden daha güçlü
sözleşme taraflarının dayatacağı koşullara karşı korunması doktrinde
zaman zaman savunulmuştur.
14
Ancak bu görüş Türk Yargıtayı tara-
fından kabul edilmemiştir.
15
Mevcut durumda ise Yeni Borçlar Kanu-
nu düzenlemeleri uyarınca genel hükümlere dahil edilen genel işlem
şartları teorisinin yanı sıra, Yeni TTK ile bu nitelikteki bir düzenleme
Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde Türk hukukunda yü-
rürlük kazanacaktır. Ancak bu noktada, kanun gereği basiretli bir tacir
gibi hareket etmesi gereken KOBİ sahibi tacirlerin, Yeni TTK Madde
1530 uyarınca geçersizlik yaptırımına tabi olan sözleşmeleri uygula-
mada ekonomik sebeplerle akdetmek zorunda kalması halinde, olası
bir uyuşmazlıkta, basiretli birer tacir olarak söz konusu mevzuatı bil-
mediğini iddia edemeyeceğinden, düzenlemenin KOBİ’lere gerçekten
yararlı olup olamayacağını görmek için uygulamanın sonuçlarının bek-
lenmesi gerektiği de bazı yazarlarca ifade edilmektedir.
16
14
Yeşim Atamer,
Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel
İşlem Şartlarının Denetlenmesi
, Beta Yayınları, İstanbul 1999, s. 57.
15
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 1 Mayıs 1998 tarihli ve 1997/10031 E. ve 1998/2995
sayılı kararında açıkça
“…tacirin ticari
işletmesi
ve bu işletmenin faaliyetiyle ilgili
olarak taraf olduğu sözleşmelerde tüketicinin korunması mevzuatından yararlanamıyacağı
kabul edilmiştir.”
ifadesine yer vermektedir.
16
Murat Yusuf Akın/Veliye Yanlı,
Yeni Türk Ticaret Kanunu: Dünya Değişiyor. Ya