TBB Dergisi 97. Sayı

215 / 465

2010 Anayasa Değişikliklerinden Sonra Türk Anayasa Mahkemesinin Yapılanması 214
Macaristan’da AYM yargıcı bakanların ve milletvekillerinin sahip
oldukları ayrıcalıklara ve özlük haklarına sahiptir. Suçüstü hali dı-
şında, mahkeme kararı olmaksızın hiçbir üye gözaltına alınamaz ve
tutuklanamaz175. Yine mahkeme üyeleri, yargılamalar ve davalar sı-
rasında öne sürdükleri görüş ve kararlarından ötürü yargılanamazlar
ve haklarında soruşturma açılamaz. Ayrıca mahkeme üyeleri herhangi
bir siyasi partiye üye olamazlar, gelir getirici başka herhangi bir işte
görev alamazlar, politik demeç veremezler. Üyeler 70 yaşından önce
emekliye sevk edilemezler. Üyeliğe engel bir durumun ortaya çıkması
durumunda, mahkeme üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı ile
üyelik sonlandırılır. Macaristan AYM de Alman AYM’ye benzer şekil-
de, yargı bağımsızlığının sağlanması düşüncesiyle, ülkenin başkentin-
de değil, Esztergom Şehri’nde çalışmalarını yürütmektedir176.
Macaristan AYM genel kurul halinde veya üç kişilik kurullar ha-
linde çalışır177. Üç yargıçlı kurullar, anasaya şikayeti dahil olmak üzere,
nispeten daha az öneme sahip olan konular üzerinde çalışır. Üyelerden
üçünün de toplantıda hazır bulunması şarttır. Kararlar, her durumda
çoğunlukla alınır. Genel kurulun toplanabilmesi başkan veya başkan
yardımcısı dahil 8 kişinin toplantıya katılmasına bağlıdır.
Polonya’da178 AYM ilk kez 1985’te kurulmuştur ve bu AYM Sovyet
Rusya Dönemi’nde kurulmuş olan ilk AYM’dir. Bu AYM 1997’ye ka-
dar görev yapmıştır. Yeni AYM ise 1997’de kurularak faaliyete geçmiş-
tir. Bu AYM 12 üyeden oluşur ve tamamını parlamento seçer. Seçim-
lerde, ilk turda 2/3’lük; ikinci turda ise salt çoğunluk aranır. Üyelerin
görev süresi 8 yıldır ve üyelerin yarısı 4 yılda bir yenilenir. Mahkeme-
de yedek üyelik yoktur.
1991’de kurulan Bulgaristan AYM179 12 asıl üyeden oluşur. Bunla-
rın 1/3’ünü parlamento doğrudan seçer; 1/3’ü Cumhurbaşkanı tara-
fından atanır; 1/3’ü ise Danıştay ve Yargıtay ortak kurulları tarafından
doğrudan seçilir180. Yargıçlar bir kereye mahsus olmak üzere ve 9 yıllı-
175 Tunç,a.g.m, s. 296
176 Ulaş, a.g.m, s. 110
177 Tunç,a.g.m, s. 290
178 Erdoğan, a.g.m, s. 10
179 Beronov, Nedelcho; “Türki Cumhuriyetler, Komşular ve Anayasal Sorunlar Paneli”
konulu panelde sunduğu tebliğ, AYD, Yıl 2006, S: 23, s. 35
180