211 / 465
2010 Anayasa Değişikliklerinden Sonra Türk Anayasa Mahkemesinin Yapılanması
210
İspanyol AYM de Alman AYM gibi iki daire bir genel kurul ha-
linde örgütlenmiştir
147
. Mahkeme başkanı birinci; yardımıcısı ise ikin-
ci dairenin doğal başkanı olarak kabul edilir. Her daire başkan dahil
6’şar üyeden oluşur. Dairelerde, kural olarak kabul edilebilirlik karar-
ları ile usule aykırılık iddiaları incelenmektedir. İlke kararı alınması
gereken durumlar veya içtihat aykırılıkları genel kurul tarafından ka-
rara bağlanır
148
.
İspanyol AYM üyeleri en az 15 yıl kıdemi bulunan hakimler, sav-
cılar, üniversite öğretim üyeleri, kamu görevlileri, avukatlar ve hukuk-
çular arasından 9 yıllık süre için atanırlar ve her üç yılda bir üyelerin
üçte biri yenilenir. Üç yıldan fazla görev yapmış olan bir üyenin görev
süresi sonunda yeniden üye olarak atanabilmesi mümkün değildir.
Ayrıca, hukukçu olmayanların AYM’ye üye seçilmesi olanaksızdır.
AYM üyeleri, kendi işleri dışında bir başka işle uğraşamaz; ancak öğ-
retim üyeliği veya bilimsel ve akademik çalışmalar yapmak üyelikle
bağdaşmaktadır. Üyeler, milletvekillerine tanınan dokunulmazlık ve
sorumsuzluktan yararlanır.Üyelik, istifa, temyiz kudretinin kaybı, hu-
kuk mesleğini yürütmeye ilişkin yeterliliklerin yitirilmesi, kasıtlı bir
suç veya kasten işlenen haksız fiil nedeniyle sona ermektedir
149
.
İtalyan AYM
150
15 üyeden oluşur; üyelerden 5’ini parlamento doğ-
rudan seçer; diğer 5’ini cumhurbaşkanı atar
151
; kalan 5’ini de yüksek
yargı (Yargıtay, Danıştay, Sayıştay genel kurulları) belirler
152
. Parla-
mentonun seçeceği 5 üye
“Lottizzatziona”
adı verilen bir tür hakem
kurulu tarafından, anayasada yer almadığı halde, bir tür
“centilmenlik
anlaşması”
şeklinde belirlenen bir uygulamayla seçilmektedir
153
. Örne-
ğin 1994’e kadarki parti yapılanması içinde 5 üyeden 2’sini hristiyan
demokratlara, 1’er tanesini de komünistler, sosyal demokratlar ve libe-
147
Yüzbaşıoğlu,
Tebliğ,
(AYD 2004), s. 20
148
Daragenli/ Erman, a.g.m, s. 68
149
Daragenli/ Erman, a.g.m, s. 67,68
150
Özay, İl Han;
“Yargının Sorunlarına Yaklaşımda Bir Örnek Olarak Geçmişi ve Gelece-
ğiyle İtalyan Anayasa Mahkemesi”
, AYD Yıl 1989, S: 6, s. 216, dn 5
151
Cumhurbaşkanı, seçeceği 5 üye için ABD’de Başkanın Yüksek Mahkemeye üye
seçiminde Senato’nun önerisine bağlı kalma zorunluluğu olmadığı örneğindeki
gibi parlamentonun veya başka bir mercinin önerisiyle bağlı değildir. Dilediği
üyeyi, anayasal koşullara uyması kaydıyla, AYM üyesi olarak atayabilir.(Özay;
T
ebliğ (AYD 1996),
s. 35)
152
Kubalı,
a.g.e, s. 193.Kaboğlu,
Anayasa Yargısı,
s.30
153
Onar,
Tebliğ (AYD 2004)
, s. 27