375 / 465
Soybağının Reddi
374
Soybağının reddi hususunda önemli bir konu da kocanın aslında
kendisinden olmayan çocuğu açık veya örtülü davranışlarıyla benim-
semesi durumunda, soybağının reddi davası açıp açamayacağıdır.
Eski Medeni Kanun döneminde böyle bir halde kocanın dava açama-
yacağı kabul edilmekteyken Yeni Medeni Kanun’da böyle bir hükme
yer verilmemiştir. Kanaatimizce kocanın çocuğu benimsemiş olmasına
rağmen açmış olduğu soybağının reddi davasının kabulü gerekir. Aksi
bir durumun kabulü, yani açılan davanın MK m.2 anlamında dürüst-
lük kuralına aykırılık nedeniyle reddi, koca açısından sonradan telafisi
mümkün olmayan sonuçlar doğurabilir. Nitekim Eski Medeni Kanun
döneminde çocuğun benimsenmesinin davaya engel olacağı hükmü
Yeni Medeni Kanun ile kaldırılmıştır. Kanun koyucu da bu duruma
cevaz vermediğini çocuğun benimsenmesine ilişkin hükmü kaldırarak
göstermiştir.
Son olarak ifade edilmesi gereken bir husus da yapay döllenme ve
tüp bebek meselesidir. Bizim hukukumuzda yapay döllenme ve tüp
bebeğe 1987 yılında çıkarılan İnvitro Fertilizasyon ve Embriyo Trans-
feri Merkezleri Yönetmeliği ile izin verilmiştir. Söz konusu yönetme-
lik 06.03.2010 tarihinde ‘Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve
Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik’ olarak
değiştirilmiştir. Şu an bizim hukukumuzda yapay döllenme açısından
kocadan alınan spermlerin kendi rızasıyla eşinin rahmine şırınga edil-
mesi durumunda (homolog döllenme) kadının doğuracağı çocuğun
soybağı ile ilgili herhangi bir sorun çıkmaz. Bunun yanında eşler dı-
şındaki kimseden alınan sperm ve yumurtanın kullanımına asla izin
verilmemiştir. Tüp bebek olayında doğan çocuğun soybağı üzerinde
bir anlaşmazlık söz konusu olmaz, soybağının reddiyle ilgili bir so-
run çıkmaz. Çünkü kadın bizzat kendi kocasından gebe kalmaktadır.
Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliğinde heteorolog döl-
lenmeye izin verilmemiştir. Fakat yönetmeliğe aykırı şekilde yapay
dölleme gerçekleşmişse bu halde ne olacaktır? Ya da eşler heteorolog
döllemenin serbest olduğu ülkede bunu yaptırmışlarsa ne olacaktır?
Bu noktada konunun mutlaka yasal bir düzenleme ile çok ayrıntılı bir
şekilde düzenlenmesi gerekir.