TBB Dergisi 97. Sayı

Soybağının Reddi

370

nın kurulması durumunda gerçek babadan istenebilir

. Çocuğa karşı

iade talebinin yöneltilmesine ise BK.m.63/1 engel oluşturur

III- YAPAY DÖLLENME VE TÜP BEBEK DURUMUNDA

SOYBAĞININ REDDİ

Tıp ve biyoloji alanındaki baş döndürücü gelişmeler birçok alan-

da olduğu gibi soybağı hukuku açısından da çözülmesi zor sorunları

beraberinde getirmiştir. Bu anlamda doğum kontrolü, çocuk düşürme

yasağının gevşetilmesi, yapay döllenmenin çeşitli görünümleri ve tüp

bebek teknikleri, sperm bankaları, kiralık annelik (taşıyıcı annelik)

gibi gelişmeler hukuk, tıp ve din adamlarını yeni ve çok boyutlu so-

runlarla karşı karşıya getirmiştir

. Bu açıdan soybağının reddi konu-

sunda değinilmesi gereken bir konuda yapay döllenme ve tüp bebek

sorunudur.

A-Yapay Döllenme

Geniş anlamıyla yapay döllenme erkekten alınan sperm ile kadına

ait yumurtanın cinsel ilişki olmaksızın yapay yolla döllendirilmesini

anlatır

. Dar anlamda yapay döllenme ise sadece erkekten alınan sper-

min kadının rahmine veya yumurta kanalına ya da döl yoluna şırınga

edilmesidir

Kocadan alınan spermlerin kendi rızasıyla eşinin rahmine şırın-

ga edilmesi durumunda kadının doğuracağı çocuğun soybağı ile ilgili

herhangi bir sorun çıkmaz. Sorun kocanın rızasıyla yabancı bir erkek-

ten temin edilen spermin kadının rahmine şırınga edilmesi

halinde

ortaya çıkar. Bu halde kadının başka bir erkekten gebe kalması duru-

mu söz konusudur. Kocanın eşinin başka bir erkekten gebe kalmasına

rıza göstermesi ülkemizde geçerli din ve ahlak anlayışı bakımından

68 Serozan, s.197; Dural/Öğüz/Gümüş, s.456.

69 Hegnauer, Art.256, Nr.125 (Dural/Öğüz/Gümüş, s.456’dan naklen)

70 Aytaç

71 Acabey, s.120.

72 Zevkliler Aydın, Tedavi Amaçlı Müdahalelerde Kişilik Hakkına Saldırının Sonuç-

ları,

Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

1983/1, s.32; Akıntürk, s.337.

73 Bu çeşit döllenme heteorolog döllenme olarak kabul edilir.