347 / 529
Ceza Muhakemesinde “Beraat” Hükmü Verilen Haller
346
Ceza muhakemesinde delillerin ortaya konulması ve tartışılmasın-
dan sonra,
“hükümden önce son söz hazır bulunan sanığa verilir”
(CMK m.
216/3). Sanıktan son sözü sorulduktan sonra mahkeme, duruşmada
ortaya konulup tartışılmış delillerden edineceği kanaate göre, yalnız
iddianamede atılı suça ve bu suç şüphesi altında bulunan sanığa özgü-
lenecek bir hüküm kurmak üzere müzakereye çekilir
1
.
Mahkeme duruşmada ortaya konulup tartışılmış delilleri serbest-
çe takdir edecekse de
2
, ancak hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş
delilleri kullanabilecektir
3
.
Duruşmanın sona erdiği açıklandıktan sonra hükmün verilme-
si gerekmektedir. Bunun sebebi mahkemenin, artık maddi gerçeğe
ulaşmak için yapacağı başka bir işin olmadığına kanaat getirmesidir
4
.
Yargıtay bu nedenle
“duruşmanın sona erdiği tefhim olunmadan hüküm
kurulmasını”
bozma nedeni saymaktadır
5
.
1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, hüküm çeşitleri ola-
rak beraat, mahkûmiyet, davanın reddi, davanın düşmesi ve muhake-
menin durması kararlarını saymıştır (CMUK m. 253). 5271 Sayılı Ceza
Muhakemesi Kanunu’nun
“Duruşmanın sona ermesi ve hüküm”
başlıklı
m. 223/1 hükmünde ise hükmün; beraat, ceza verilmesine yer olmadığı,
mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düş-
mesi kararı olduğu düzenlenmiştir. Bunun yanında adli yargı dışındaki
bir yargı merciine yönelik görevsizlik kararı da, kanun yolu bakımından
hüküm sayılmıştır (CMK m. 223/10). 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri
Usulü Kanunu’nda sayılan durma kararı ise 5271 sayılı Ceza Muhake-
mesi Kanunu’nda hüküm çeşitleri arasında sayılmamıştır.
1
Bahri, Öztürk/Mustafa Ruhan, Erdem, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku,
Ankara 2007, s. 735: Yazar eserde, sanığa son sözün verilmesinden, müzakere ile
devam edip hükmün tefhimi ile sona eren evreye ‘son karar devresi’ demektedir.
Ancak 5271 sayılı yasa kovuşturma evresini devrelere ayırmadığından bu tanımı
çalışmamızda kullanmayı uygun görmemekteyiz.
2
CMK m. 217/1- Hakim, kararını ancak duruşmaya getirilmiş ve huzurunda tar-
tışılmış delillere dayandırabilir. Bu deliller hakimin vicdani kanaatiyle serbestçe
takdir edilir.
3
CMK m. 217/2- Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü
delille ispat edilebilir.
4
Yener, Ünver/Hakan, Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2010, s. 647.
5
Yarg. 6. CD, E. 2004/659, K. 2006/1440, T. 20.02.2006, ( Kerim, Tosun/Çetin, Ak-
kaya, 2006-2007-2008 İçtihatları ile Ceza Muhakemesi Kanunu ve CGİK, Ankara
2009, s. 576).